Mazkur so‘rovnomada umumiy hisobda 3 053 respondentlar javob bergan bo‘lib, to‘liqsiz javoblar inobatga olinmagan holatda, 2 983 respondentlarni tashkil etgan. Ulardan 30 yoshgacha bo‘lgan qatnashchilar soni 2 373 tani tashkil etdi. Ular jinsi, yoshi va yashash hududlari va yashash joyiga ko‘ra quyidagicha guruhlandi:

a) jinsi bo‘yicha: qizlar jami qatnashchilarning 49%ni, yigitlar esa 51%ni tashkil etdi.

b) yoshi bo‘yicha: 10 yoshgacha bo‘lgan qatnashchilar 0.3%ni, 11 yoshdan 15 yoshgacha bo‘lgan ishtirokchilar 3%ni, 16 yoshdan 20 yoshgacha bo‘lgan respondentlar 37%ni, hamda  21 yoshdan 30 yoshgacha bo‘lgan qatnashchilar jami respondentlarning eng ko‘p ya’ni 39%ni tashkil qildilar. 30 va undan yuqori yoshga ega bo‘lgan respondentlar 20%ni tashkil qiladi.

c) yashash hududi bo‘yicha: eng faol qatnashchilar Toshkent shahridan bo‘lib, 17%ni tashkil qilishdi. Keyingi o‘rindagi faollik Samarqandlik qatnashchilar tomonidan (12%), uchinchi eng ko‘p qatnashgan hudud bo‘lsa Farg‘ona viloyati yoshlariga to‘g‘ri keldi (10%). Sirdaryo viloyati yoshlari esa eng kam qatnashish ko‘rsatkichini qayd etishdi (2%).

Quyidagi grafiklar shuni ko‘rsatadiki, so‘rovnomaning faol ishtirokchilari jinsiga ko‘ra yigitlar, yoshiga ko‘ra 21-30 yoshlilar, hududiga ko‘ra Toshkent shahrida istiqomat qiluvchi yoshlar bo‘lishdi.

1. SHAXSAN Sizni volontyorlik nimasi bilan jalb qiladi?

So‘rovnomaning dastlabki savoliga qatnashchilar eng ko‘p 31% qismi “Yaxshilik qilish istagi” javobini berishdi. Bunda qizlar yigitlarga qaraganda 4 foizga ko‘proq bu javobni tanladilar. Ikkinchi eng ko‘p tanlangan variant esa “Jamiyatga yoki tabiatga xizmat qilish” (15%) bo‘ldi.

“Vatanga xizmat qilish yoki yurt rivoji” variantida ko‘proq yigitlar faolroq bo‘lgan bo‘lsa, “O‘zimni rivojlantirish istagi” – varianti qizlar (12%) ikki barobar ko‘proq bu javobga to‘xtalishgan.

Yana 10% respondentlar volontyorlik haqida tushunchaga ega emasliklarini bildirishgan bo‘lib, 11% yigitlar va 8% qizlar shu javobni qayd etishgan.

Yosh guruhlari bo‘yicha volontyorlik barcha yosh guruhlari orasida yaxshilik qilish istagi birinchi o‘rinni tashkil etdi. Bunda 10 yoshgacha bo‘lgan respondentlar (43%) va 21 yoshdan kattalar (o’rtacha 32%) yetakchilik qiladi. 

Ikkinchi o‘rinni jamiyat yoki tabiatga xizmat qilish egallagan bo‘lib, barcha yosh guruhlari o‘rtasida deyarli teng ulushga ega (12–16%). 11-15 va 16-20 yosh guruhlari o‘rtasida “vatanga xizmat qilish / yurt rivoji” bilan bir qatorda,  “o‘zimni rivojlantirish istagi” yoshlarni volontyorlikka jalb qiluvchi omil ekanligi ta’kidlab o‘tilgan.

Respondentlarning faoliyat turi bo‘yicha yaxshilik qilish istagi volontyorlikni barcha faoliyat egalari uchun xos bo‘lib, 21–45% respondentlar ushbu variantni tanlashgan.

Biroq, mahallada faoliyat yurituvchi respondentlar uchun “vatanga xizmat qilish/yurtni rivoji” ko‘proq ahamiyat kasb etishi bildirilgan.

O‘qimayotgan/ishlamayotgan, nafaqadagi hamda o‘z biznesiga ega respondentlar, volontyorlik faoliyatiga oid tushunchaga ega emasliklarini boshqa faoliyat bilan shug‘ullanuvchi respondentlarga nisbatan ko‘proq ifoda etishgan (19–36%).

“O‘zimni rivojlantirish istagi” varianti turli faoliyat egalariga (6–7.5%) nisbatan  oliy ta’lim muassasalari (OTM) talabalari va maktab/kollej o‘quvchilari o‘rtasida biroz ko‘proq (11-12%) ahamiyatga ega ekanligini ko‘rishimiz mumkin.

Ma’muriy-hududiy birliklar kesimida, volontyorlikning o‘ziga eng jalb qiluvchi xususiyati, “Yaxshilik qilish istagi” Toshkent shahrida yetakchilik qiladi, bunda Toshkent shahrida istiqomat qiluvchi respondentlarning taxminan 41%i shu variantni tanlashgan.

Va aksincha, ushbu variant boshqa viloyatlarga nisbatan, eng kam Sirdaryo viloyatida tanlangan bo‘lib, ushbu viloyatda “Jamiyatga / tabiatga xizmat qilish” varianti yetakchilik qiladi (26%). Jizzax hamda Toshkent viloyatlarida ham “Jamiyatga / tabiatga xizmat qilish” varianti ikkinchi muhim omil ekanligini ko‘rishimiz mumkin. “Vatanga xizmat qilish / yurtni rivoji” varianti ko‘pgina hududlarda bir-biriga yaqin ulushga (13–19%) ega bo‘lgan bir paytda, Toshkent shahri va viloyati hamda Jizzax viloyatlarida esa 7–9%ni tashkil qilgan.

2. Mahallangizda volontyorlik faoliyati tashkil etiladimi?

Mahallalarda volontyorlik faoliyati tashkil etilishiga oid savolga 12% respondentlar “Ha” deb javob berishdi va 46% respondentlar “Yo‘q” javobini belgilaganlar.

Respondentlarning 42%i o‘z mahallalarida volontyorlik faoliyati tashkil etilishi yoki etilmasligidan xabardor emasliklarini bildirganlar.

Hududlar orasida, Navoiy viloyati volontyorlik faoliyati tashkil etilganligi bo‘yicha yetakchi o‘rinni egallagan bo‘lib, ushbu viloyatdagi respondentlarning 23%i “Ha” javobini tanlaganlar va aksincha, Toshkent shahrida atigi 4% respondentlar “Ha” javobini tanlashgan. Toshkent shahri va Xorazm viloyatlarida istiqomat qiluvchi respondentlarning deyarli yarmi, “Bilmayman” javobini tanlagan bo‘lib, boshqa hududlarga nisbatan eng yuqori ko‘rsatkichni ekanligini ko‘rishimiz mumkin.

Respondentlarning yoshi jihatidan, deyarli barcha yosh guruhlarining javoblari, milliy o‘rtacha qiymatga taqriban teng bo‘lsa, 10 yoshgacha bo‘lgan respondentlarning yarmi “Ha” yoki “Yo‘q javobini belgilashgan.

Respondentlarning jinsi jihatidan, “Ha” javobini yigitlar va qizlarning javoblari milliy o‘rtacha qiymat bilan deyarli teng, 11% va 13% mos ravishda. 

2.1 Siz bunday tadbirlarda qatnashasizmi?

O‘z mahallarida volontyorlik tashkil etiladi degan respondentlarning 74%i bu tadbirlarda ishtirok etishini bildirgan. Ularning deyarli yarmi (48%) ushbu tadbirlarda volontyor sifatida qatnashishlarini bildirishgan. Yigitlar va qizlar orasida mos ravishda 54% va 43% respondentlar volontyor sifatida ushbu tadbirlarda qatnashishlarini belgilaganlar.

Respondentlarning 26%i, bunday tadbirlar tashkil etilsa-da, qatnashmasliklarini bildirishgan bo‘lib, qizlar orasida “Yo‘q” javobi ko‘proq tanlangan (34%). Yigitlar orasida esa ushbu ko‘rsatkich 16%ni tashkil etadi.

Yosh guruhlari o‘rtasida, 11–30 yoshlarning deyarli yarmi ushbu tadbirlarda ko‘proq volontyor sifatida ishtirok etishlarini bildirishgan bo‘lsa, 10 yoshgacha va 30dan yuqori yoshdagi respondentlarning deyarli uchdan biri volontyor sifatida ishtirok etadilar. Bunda, 10 yoshgacha bo‘lganlarning qolganlari yordam beruvchi sifatida qatnashishsa, 30 yoshdan yuqori bo‘lgan respondentlarning 30%i yordam beruvchi sifatida va 28%i umuman qatnashmasliklarini ta’kidlashgan.

So‘rovnoma natijalariga ko‘ra volontyorlik tadbirlarida nafaqada bo‘lgan respondentlar mutlaq volontyor sifatida qatnashishlarini bildirishgan bo‘lsa, nodavlat notijorat tashkilotlarda hamda xalqaro tashkilotda faoliyat yuritayotgan respondentlarning yarmi asosan yordam beruvchi sifatida qatnashishlarini ta’kidlashgan.

OTM talabalari va mahalla xodimlari yarmidan ko‘proq qismi (57%), tadbirlarda volontyor sifatida ishtirok etishlarini bildirishgan bo‘lsa, o‘rta- yoki o‘rta-maxsus ta’lim o‘quvchilari hamda ishlamayotgan va o‘qimayotgan respondentlarning mos ravishda 45% va 43%i volontyor sifatida qatnashishlarini belgilashgan.

Hududlar kesimida, volontyor sifatida qatnashish bo‘yicha Samarqand va Sirdaryo viloyatlarida istiqomat qiluvchi respondentlar yetakchilik qiladi, 68% va 67% mos ravishda. Eng past ko‘rsatkich esa Toshkent shahrida yashovchi respondentlarga tegishli bo‘lib, ularning 25%i volontyor sifatida, yana 25%i yordam beruvchi sifatida qatnashishlarini bildirishgan.

Volontyorlik tadbirlarida qatnashmaslik jihatidan yetakchilik Toshkent shahri va Namangan viloyatlariga tegishli bo‘lib, mos ravishda ushbu hududlarda istiqomat qiluvchi 50% va 43% respondentlar bunday tadbirlarda qatnashmasliklarini e’tirof etishgan.

So‘rovnoma natijalariga ko‘ra, volontyorlik tadbirlarida, Toshkent va Qashqadaryo viloyatlarida yashovchi respondentlar boshqa hududlarga nisbatan ko‘proq yordam oluvchi sifatida qatnashishlarini belgilashgan.

3. Mahallangizda qaysi sohada volontyor bo‘lishni xohlardingiz?

So‘rovnoma natijalariga ko‘ra, mahallalarda volontyorlik faoliyatiga bo‘lgan qiziqish turli sohalarni qamrab olgan bo‘lib, umumiy ravishda, tabiatni muhofaza qilish va tadbirlarni tashkil etish sohalarida ko‘proq qiziqish mavjudligini, boshqa sohalarda esa kamroq faoliyat ko‘rsatilishini ko‘rsatadi. Respondentlarning ko‘pchiligi 21% tabiatni muhofaza qilish sohasida volontyor bo‘lish istagini xohlashlarini bildirishgan. Bu yo‘nalish bo‘yicha 18% qizlar va 24% yigitlar ovoz bergan. Tadbirlarni tashkil etish sohasiga umumiy qiziqish 14% bo‘lib, bunda 17% qizlar va 11% yigitlar tanlagan.

Kambag‘allarga yordam berish sohasida 14% qiziqish bildirildi.

Bolalarga yordam berishga qiziqish 11%ni tashkil etdi: qizlar 13% va yigitlar 10% ovoz berdi.

Yoshi kattalarga yordam berish sohasida faqat 4% respondentlar o‘z qiziqishlarini bildirishgan. Shuningdek, 8% ishtirokchi volontyorlikka qiziqmasligini bildirishgan.

So‘rovnoma natijalari turli yosh guruhlariga qarab volontyorlik faoliyatiga bo‘lgan qiziqishlar turli yosh guruhlari o‘rtasida turlicha taqsimlanganligini ko‘rsatadi. 10 yoshgacha bo‘lgan bolalar va 16-20 yoshdagi ishtirokchilar orasida tabiatni muhofaza qilish va kambag‘allarga yordam berish sohalariga 17% qiziqish bildirilgan. Ushbu yosh guruhidagi bolalar uchun hayvonlarga yordam berish, bolalarga yordam berish va boshqa faoliyatlar ham yuqori darajada, har biri 17%ni tashkil etadi.

11-15 yosh guruhidagi ishtirokchilar orasida tabiatni muhofaza qilish eng yuqori qiziqishga ega bo‘lib, 26% respondentlar ushbu variantni tanlaganlar. Tadbirlarni tashkil etish sohasida bu yosh guruhida 14% qiziqish mavjud. Boshqa sohalarda esa qiziqish nisbatan pastroq, masalan, kambag‘allarga yordam berish faqatgina 5%ni tashkil etadi.

16-20 yoshdagi ishtirokchilar orasida tadbirlarni tashkil etish sohasiga qiziqish 20% ni tashkil etadi. Hayvonlarga yordam berish va oziq-ovqat va kiyim yig‘ish sohalari kamroq qiziqish bilan kuzatilgan.

21-30 yoshdagi ishtirokchilarda tabiatni muhofaza qilish sohasiga 22% qiziqish bildirilgan. Tadbirlarni tashkil etish sohasida qiziqish esa kamroq bo‘lib, 10% ni tashkil etadi. Kambag‘allarga yordam berish sohasida esa 17% respondentlar qiziqish bildirishgan.

30 yoshdan yuqori ishtirokchilar orasida tabiatni muhofaza qilish va kambag‘allarga yordam berish sohalari eng yuqori qiziqishga ega, har biri 26% ni tashkil etadi. Tadbirlarni tashkil etish va hayvonlarga yordam berish sohalarida esa qiziqish nisbatan pastroq, har biri 4-6% ni tashkil etadi.

Respondentlarning volontyorlik faoliyatiga qiziqishlari turli sohalar faoliyat yuritayotgan respondentlar orasida farqlanadi. Tabiatni muhofaza qilish sohasida volontyorlik qilish eng ko‘p qiziqish uyg‘otgan soha bo‘lib, ayniqsa davlat tashkilotlarida ishlaydiganlar (29%), nodavlat va notijorat / xalqaro tashkilotlarda faoliyat yurituvchi respondentlar (30%) va o‘z biznesiga ega bo‘lganlar (32%) orasida yuqori o‘ringa ega.

Tadbirlarni tashkil etish sohasida OTM talabalari (18%) va mahallada ishlaydiganlar xodimlar (18%) orasida ushbu sohada faol ishtirok etish xohishi mavjudligi ko‘rinadi.

Kambag‘allarga yordam berish sohasida esa ishlamayotgan yoki o‘qimayotgan respondentlar (22%) va o‘z biznesiga ega bo‘lganlar (23%) eng ko‘p qiziqish bildirgan. Hayvonlarga yordam berish sohasi, asosan, maktabda yoki kollejda tahsil olayotganlar (11%) va xususiy sektorda ishlaydiganlar (12%) orasida yuqori qiziqish uyg‘otgan.

Nogironligi bor insonlarga yordam berish sohasida nafaqadagi respondentlar (40%) katta qiziqish bildirgan bo‘lsa, boshqa toifalarda bu ko‘rsatkich nisbatan past bo‘lgan. Yoshi kattalarga yordam berish sohasi eng past qiziqish uyg‘otgan sohalardan biri bo‘lib, umumiy respondentlar orasida bu ko‘rsatkichlar juda past darajada qayd etilgan. Bu yo‘nalish bo‘yicha asosan nodavlat va notijorat / xalqaro tashkilotlarda faoliyat yurituvchi respondentlar ko‘proq qiziqish bildirishgan.

Hududiy kesimda ko‘pchilik respondentlar tabiatni muhofaza qilish sohasida volontyor bo‘lishga qiziqish bildirishayotganligini ko‘rish mumkin. Xususan, Toshkent shahri va Toshkent viloyatida bu soha mos ravishda respondentlarning 24% va 28%ini tashkil etgan bo‘lsa, ushbu ko‘rsatkich boshqa viloyatlarda ham yuqori — Navoiy (24%), Sirdaryo, Andijon, Samarqand viloyatida 23%ni tashkil etadi. Kambag‘allarga yordam sohasiga qiziqish ham yuqori bo‘lib, Jizzax va Qashqadaryo viloyatlarida istiqomat qiluvchi respondentlarning mos ravishda 21 va 20% qismi mazkur sohada volontyor bo‘lish istagini bildirishgan.

Tadbirlarni tashkil etish yo‘nalishi bo‘yicha Qashqadaryo viloyatidan ishtirok etgan respondentlar yetakchilik qilgan bo‘lib, ularning 19%i ushbu yo‘nalishda volontyor bo‘lishga xohishi borligini ta’kidlab o‘tishgan.

Nogironligi bor insonlarga, yoshi kattalarga va hayvonlarga yordam berish kabi sohalarda respondentlar tomonidan nisbatan kamroq qiziqish bildirilgan. Ushbu yo‘nalishlar bo‘yicha asosan, mos ravishda, Surxondaryo viloyati, Namangan va Toshkent shahri boshqa hududlarga nisbatan biroz yuqoriroq istak bildirishgan.

4. Volontyorlik qilish uchun Mahalla fuqarolar yig‘iniga (sobiq Mahalla qo‘mitasi) murojaat qilganmisiz?

Mazkur savolga umumiy jihatdan 9% respondentlar volontyorlik qilish uchun mahalla fuqarolari yig‘iniga murojaat qilganliklarini bildirishgan. Yosh jihatidan, 11–15 va 16–20 yosh guruhidagi respondentlar yetakchilik qiladi (10% va 11% mos ravishda). Biroq, yigitlar va qizlar o‘rtasida yosh guruhlari kesimida yaqqol tafovutni ko‘rishimiz mumkin. Bunda qizlar orasida 11–15 yosh guruhi yetakchilik qilsa, yigitlar o‘rtasida 16–20 yosh guruhi yetakchi.

11–15 yosh qizlar orasidagi respondentlarning 12%i murojaat qilishgan bo‘lsa, 16–20 yoshdagi qizlar biroz kamroq (10%). Aksincha, yigitlar o‘rtasida esa 16–20 yoshdagi respondentlar biroz faolligi kuzatilgan bo‘lib, ulardan “Ha” javobini tanlaganlar, 12%ni tashkil etgan.

30 yoshdan yuqori respondentlar o‘rtasida volontyorlik qilish uchun mahalla fuqarolari yig‘iniga murojaat qilganlar 7%ni tashkil etadi. Bunda gender bo‘yicha tafovut deyarli kuzatilmaydi.

Mahalla fuqarolar yig‘iniga murojaat qilgan respondentlar faoliyat turiga ko‘ra, eng yuqori ko‘rsatkich mahallada ishlayotganlar orasida kuzatilgan bo‘lib, 26% respondentlar volontyorlik qilish uchun mahallaga murojaat qilgan.

Maktabda yoki kollejda o‘quvchilari orasida bu ko‘rsatkich 13%ni tashkil etgan. Aksincha, eng past ko‘rsatkich, NNT/xalqaro tashkilotlarda ishlayotganlar orasida bo‘lib, 5% respondentlar murojaat qilgan. Xususiy sektorda ishlayotganlar (5%) va davlat tashkilotlarida ishlayotganlar (7%) orasida ham murojaat qilganlar soni juda kam.

Hududlar kesimida, eng yuqori volontyorlik uchun mahallaga murojaat qilgan respondentlar ko‘rsatkichi Samarqand viloyatida (13%) qayd etilgan. Farg‘ona (12%) va Surxondaryo (11%) viloyatlarida ham biroz yuqoriroq ko‘rsatkichlar kuzatilgan. Toshkent shahrida esa ushbu ko‘rsatkich eng past – 4%ni tashkil etadi.

5. Sizningcha, volontyorlik loyihalarini tashkil etishda Mahalla fuqarolar yig‘inining yordami kerakmi?

“Sizningcha, volontyorlik loyihalarini tashkil etishda Mahalla fuqarolar yig‘inining yordami kerakmi?” degan savolga umumiy natijalarga ko‘ra, 68% respondentlar "Ha" deb javob bergan. Bu ko‘rsatkich qizlar orasida 73%ni tashkil etgan bo‘lsa, yigitlar orasida 64%ni tashkil etdi.

Shuningdek, 17% respondentlar bu masalada aniq fikr bildirishga qiynalganlar. "Yo‘q" deb javob berganlar esa jami respondentlarning 15%ini tashkil etdi, yigitlar orasida esa bu ko‘rsatkich biroz yuqoriroq (20%).

Yosh guruhlari bo‘yicha, volontyorlik loyihalarini tashkil etishda mahalla fuqarolar yig‘ini yordam berishi kerak deb hisoblaydiganlar ulushi turlicha. 10 yoshgacha bo‘lganlarning 83%i "Ha" deb javob bergan. Keyingi guruh 16-20 yoshdagilar bo‘lib, ulardan 73% bu fikrni qo‘llab-quvvatlagan. 21-30 yoshdagi respondentlar orasida 68 foizni tashkil etgan. Respondentlar orasida eng past ko‘rsatkich 11-15 yoshdagi respondentlar orasida qayd etilgan bo‘lib, ulardan 58% "Ha" deb javob bergan.

Respondentlarning faoliyati kesimida volontyorlik loyihalariga bo‘lgan munosabati ma’lum darajada farq qilishini ko‘rishimiz mumkin. Xususan, OTM talabalari (75%) va nodavlat va notijorat yoki xalqaro tashkilotlarda ishlayotganlar (71%) mahalla fuqarolar yig‘ini yordam berishi kerakligini tanlashgan. Aksincha, xususiy sektorda ishlayotganlar (57%) va o‘z biznesiga yurituvchilar (55%) bu fikrni nisbatan kamroq qo‘llab-quvvatlagan.

"Yo‘q" deb javob berganlar orasida eng ko‘p uchraydigan guruhlar mahallada ishlayotganlar (30%) va o‘z biznesiga ega bo‘lganlar (30%) hisoblanadi.

Hududlar kesimida, Sirdaryo viloyatiga tegishli respondentlarning 77% "Ha" deb javob bergan. Shuningdek, Qashqadaryo (74%), Navoiy (73%), Farg‘ona (73%) va Surxondaryo (72%) viloyatlari ham faol hududlar qatoriga kiradi. Toshkent shahrida esa boshqa hududlarga nisbatan pastroq ko‘rsatkich kuzatilgan bo‘lib, respondentlarning 59%i mahalla fuqarolar yig‘ini yordam berishi kerak deb hisoblagan.

"Yo‘q" deb javob berganlar orasida eng yuqori ko‘rsatkich Jizzax viloyatida qayd etilgan (19%). Shuningdek, Buxoro (17%) va Toshkent (17%) hududlarida ham nisbatan yuqori ko‘rsatkichlar kuzatilgan.

6. Mahallangizda volontyorlik loyihalarini amalga oshirishda Mahalla fuqarolar yig‘inidan Sizga qanday yordam kerak bo‘lishi mumkin?

Volontyorlik loyihalarini amalga oshirishda respondentlar orasida eng ko‘p talab qilinadigan yordam turi bu moddiy yordam bo‘lib, umumiy hisobda 22%ni tashkil etadi.

Ikkinchi o‘rinda mahalla bo‘yicha axborot ko‘magiga ehtiyoj bildirilgan bo‘lib, umumiy 18% respondentlar bu turdagi yordamni kerak deb hisoblashgan. Uchrashuv va yig‘ilishlar uchun joy ajratish (14%) hamda texnik yordam, bilim va maslahatlar (12%) ham muhim deb topilgan.

Davlat organlaridan ruxsatnoma olishda yordam istagini bildirganlar 11%ni tashkil etadi. Yigitlar va qizlar orasida ushbu ko‘rsatkich mos ravishda 12% va 10%ni tashkil qilgan.

E’tiborga loyiq jihat shuki, 10% respondentlar hech qanday yordam kerak emas deb javob bergan, bunda yigitlar orasida bu fikrni qo‘llab-quvvatlovchilar soni (13%) qizlarga nisbatan (8%) yuqoriroq. Ma’naviy qo‘llab-quvvatlashga ehtiyoj bildirganlar esa umumiy 8%ni tashkil etib, bu ko‘rsatkich qizlar (10%) orasida, yigitlarga (6%) nisbatan biroz yuqoriroq.

Yosh guruhlariga qarab volontyorlik loyihalarini amalga oshirishda turli xil yordam turlariga bo‘lgan ehtiyojlar ma’lum darajada farq qilishini ko‘rishimiz mumkin. Eng ko‘p talab qilingan yordam turi — moddiy yordam, 16-20 yoshdagi respondentlar orasida 25%, 21-30 yoshdagilar orasida 24%, va 11-15 yoshdagilar orasida 20% respondentlar zarur deb hisoblagan. Eng kam talab esa 30 yoshdan yuqori guruhda kuzatilgan (13%).

Mahalla bo‘yicha axborot ko‘magi esa 30 yoshdan yuqori bo‘lgan respondentlar orasida eng ko‘p talab qilinmoqda – 26%. 21-30 yoshdagilar orasida bu ko‘rsatkich 19%ni, 16-20 yoshdagilar orasida esa 14%ni tashkil etgan.

Uchrashuv va yig‘ilishlar uchun joy ajratishga bo‘lgan ehtiyoj 10 yoshgacha bo‘lgan respondentlar orasida eng yuqori – 50%. Boshqa yosh guruhlarda bu ko‘rsatkich 9-16% atrofida.

Texnik yordam, bilim va maslahatlar ko‘proq 11-15 yoshdagi respondentlar (15%) tomonidan talab qilinmoqda, boshqa guruhlarda bu ko‘rsatkich 9-14% oralig‘ida.

Yordam kerak emas deb hisoblaganlar orasida 11-15 yoshdagi respondentlar (17%) va 30 yoshdan yuqori bo‘lganlar (15%) ustunlik qiladi. 16-20 yoshdagi respondentlar orasida bu ko‘rsatkich eng past (7%) bo’ldi.

Ma’naviy qo‘llab-quvvatlashga ehtiyoj sezganlar orasida eng yuqori ko‘rsatkich 10 yoshgacha bo‘lgan guruhda qayd etilgan – 17%, boshqa guruhlarda esa bu ko‘rsatkich 7-10% atrofida.

Eng ko‘p talab qilingan yordam turi — moddiy yordam, ishlamaydigan yoki o‘qimaydigan respondentlar orasida 33%, OTMda o‘qiyotganlar orasida 25%, va maktabda yoki kollejda o‘qiyotganlar orasida 24% respondentlar zarur deb hisoblashgan. Mahallada ishlayotganlar va NNT/xalqaro tashkilotlarda faoliyat yuritayotganlar orasida moddiy yordamga talab ancha past bo‘lib, mos ravishda 11% va 10%ni tashkil etadi.

Mahalla bo‘yicha axborot ko‘magi esa nafaqadagi respondentlar orasida eng ko‘p talab qilinmoqda – 38%, mahallada ishlayotganlar (26%), va davlat tashkilotlarida ishlayotganlar (24%) ham bu turdagi yordamga ehtiyoj bildirgan.

Uchrashuv va yig‘ilishlar uchun joy ajratishga bo‘lgan ehtiyoj maktabda yoki kollejda o‘qiyotganlar orasida yuqori – 19%. Mahallada ishlayotganlar (22%) ham bu turdagi yordamni ko‘p talab qilgan. Nafaqadagi respondentlar esa bu yordamni umuman zarur deb hisoblamagan.

Texnik yordam, bilim va maslahatlarga bo‘lgan ehtiyoj OTM talabalari, maktab yoki kollej o‘quvchilari orasida nisbatan yuqori (14%).

Davlat organlaridan ruxsatnoma olishga bo‘lgan ehtiyoj davlat tashkilotlarida ishlayotganlar orasida eng yuqori (14%) bo‘lib, boshqa faoliyat turlarida bu ko‘rsatkich 6-12% oralig‘ida.

Hududiy kesimda, volontyorlik loyihalarini amalga oshirishda Mahalla fuqarolar yig‘inidan eng ko‘p talab qilinadigan yordam — moddiy yordam, eng ko‘p Sirdaryo (42%) viloyatida so‘ralgan bo‘lsa, eng kam talab esa Samarqand viloyatida (15%) kuzatildi.

Mahalla bo‘yicha axborot ko‘magiga ham sezilarli talab, Andijon (21 %) va Buxoro (23%) viloyatlarida ushbu turdagi yordam ko‘proq kerak ekanligi ma’lum bo‘ldi. Uchrashuvlar va yig‘ilishlar uchun joy ta’minoti esa Farg‘ona (16%), Sirdaryo (12%) va Xorazm (8%) viloyatlarida nisbatan kamroq talab qilinmoqda.

Texnik yordam va bilim/mutaxassislar maslahatiga ehtiyoj ham sezilarli darajada bo‘lib, Jizzax (16%) va Sirdaryo (15%) viloyatlarida bu turdagi yordam so‘ralgan.

Shuningdek, so‘rov natijalariga ko‘ra, ayrim viloyatlarda aholi yordamga ehtiyoj sezmaydi. Misol uchun, Jizzax (14%), Xorazm viloyatlarida (12%) va Toshkent shahrida (12%) “Yordam kerak emas” deb javob berganlar biroz ko‘proq uchradi.

“Boshqa” izohiga qoldirilgan fikrlardan namunalar:

Eslatma: Respondentlarning izohlari tahrirlanmagan shaklda keltirilgan va yozuvdagi barcha xatoliklar respondentlarning o‘zlariga tegishli.

7. Mahallangiz volontyorlik faoliyati uchun barcha shart-sharoitni yaratsa, Siz o‘z mahallangizda volontyor bo‘larmidingiz?

Mazkur savolga respondentlarning umumiy holda 78%i “Ha” javobini bergan bo‘lib, “Ha” javobini tanlagan qizlar ulushi (81%), yigitlarnikidan (75%) biroz yuqoriligini ko‘rishimiz mumkin. Aksincha, “Yo‘q” javobini tanlagan respondentlar orasida, yigitlarning ulushi qizlarnikidan biroz baland.

Yosh guruhlari jihatidan, volontyorlik uchun shart-sharoit yaratilsa, volontyor bo‘lish istagini bildirgan respondentlar orasida 16–20 yosh guruhi yetakchilik qiladi (85%). Shuningdek, 10 yoshgacha bo‘lgan respondentlarning 83%i “Ha” deb javob bergan. Aksincha, 30 yoshdan yuqori bo‘lgan respondentlarning 67%i “Ha” degan javobni belgilagan.

Faoliyat turi jihatidan, nafaqadagilar, maktab / kollej o‘quvchilari hamda OTM talabalari boshqa respondentlarga nisbatan ko‘proq (83–88%) ulushi “Ha” javobini berishgan. NNT / xorijiy tashkilotlarda faoliyat yuritayotgan respondentlarning 67%i “Ha” javobini tanlaganlar.

Aksincha, “Yo‘q” javobini tanlagan respondentlar asosan mahallada faoliyat yuritadigan hamda o‘qimaydigan, ishlamaydigan respondentlar hisoblanadi, bunda ularning har birining ulushi 15%ni tashkil etadi. Shuningdek, NNT / xorijiy tashkilotlarda faoliyat yuritayotgan respondentlarning 14%i “Yo‘q” javobini tanlaganlar.

Hududlar kesimida, “Ha” deb javobini tanlaganlarning ulushi Surxondaryo viloyati (89%)da yuqori bo‘lib, eng past ulush Toshkent shahriga to‘g‘ri keladi (66%). Boshqa tomondan, Toshkent shahrida istiqomat qiluvchi respondentlarning chorak qismi javob berishga qiynalishlarini bildirishgan.

“Yo‘q” deb javob bergan respondentlarning ulushi asosan, Samarqand, Navoiy va Toshkent viloyatlarida kuzatilgan bo‘lib, ushbu viloyatlardagi respondentlarning 13%i ushbu savolga “Yo‘q” deb javob berishgan.

8. O‘z mahallangizdada volontyorlik faoliyati bilan shug‘ullanishga qanchalik ko’p vaqt ajrata olalolasiz?

Mazkur savolga, volontyorlik faoliyati uchun respondentlarning 30% va 26%i mos ravishda haftasiga 1-2 marta va oyiga 2-3 marta shug‘ullanishi mumkinligini e’tirof etgan.

Umuman olganda, qizlar haftasiga ko‘proq vaqt ajratishga tayyor bo‘lishsa, yigitlar oyiga 2-3 marta va zarurat bo‘lganda volontyorlik qilishga ko‘proq moyil ekanliklari ko‘rishimiz mumkin. Haftasiga 1-2 marta volontyorlik faoliyati bilan shug‘ullanishni qizlar orasida 32% va yigitlar orasida 27% ixtiyorini bildirgan. Bu, qizlarning volontyorlik faoliyatiga biroz ko‘proq qiziqishini ko‘rsatmoqda.

Oyiga 2-3 marta volontyorlik bilan shug‘ullanishga tayyorlar yigitlar orasida 27% bo‘lib, qizlarga nisbatan biroz yuqoriroqdir (24%). Shuningdek, oyiga bir marta volontyorlik qilishni xohlovchi respondentlar 13%ni tashkil etdi.

So‘rov natijalariga ko‘ra, volontyorlikka qiziqmaganlar ulushi 1%ni tashkil etdi. Javob berishga qiynalayotganlar esa qizlar orasida 5% va yigitlar orasida 3%ni tashkil etgan.

So‘rovnoma natijalariga ko‘ra, yosh guruhlari bo‘yicha volontyorlik faoliyatiga bo‘lgan qiziqish va tayyorlikda ma’lum darajada tafovutlar mavjud bo‘lib, yosh kattalashgan sari volontyorlikka vaqt ajratish moyilligi kamayishini kuzatishimiz mumkin.

Eng yosh respondentlar (10 yoshgacha) haftasiga 1-2 marta volontyorlik qilishga ko‘proq tayyor (50%), bu ko‘rsatkich yoshi kattalashgan sari kamayib, 26–30 va 30 yoshdan yuqori bo‘lganlar orasida mos ravishda 26% va 21% ni tashkil etadi. 11–15 va 16–20 yosh guruhlaridagi respondentlarning taxminan uchdan biri haftasiga 1-2 marta shug‘ullanishga tayyorligini bildirishgan.

11-15 yoshdagi respondentlar oyiga 2-3 marta volontyorlik qilishga tayyor bo‘lib, 32% bilan bu yosh toifasida eng yuqori ko‘rsatkichni ko‘rsatdi. Barcha yosh toifalarida oyiga bir marta volontyorlik qilishga tayyorlik darajasi deyarli bir xil – taxminan 15%.

Zarurat bo‘lganda volontyorlik qilishga eng katta tayyorlik 30 yoshdan yuqori respondentlar orasida (30%) va 10 yoshgacha bo‘lgan bolalarda (33%) kuzatildi. Volontyorlikka qiziqmaganlar va javob berishga qiynalganlar ulushi esa barcha yosh toifalari bo‘yicha kamchilikni tashkil etdi.

Faoliyat turi jihatidan, volontyorlikka eng ko‘p tayyorlik maktab/kollej o‘quvchilari (39%) va NNT/xalqaro tashkilotlarda ishlayotganlar (39%) orasida haftasiga 1-2 marta volontyorlik qilishga nisbatan yuqori. O‘z biznesi borlar (32%) va OTM talabalari (29%) oyiga 2-3 marta volontyorlik qilishga boshqalarga nisbatan ko‘proq tayyorligini ko‘rishimiz mumkin. Zarurat bo‘lganda volontyorlik qilishga nafaqadagi respondentlar (63%) va "Boshqa" guruhidagilar (31%) eng ko‘p xohish bildirgan.

Hududlar jihatidan, Andijon (39%), Farg‘ona (37%) va Navoiy (37%) viloyatlarida volontyorlikka haftasiga 1-2 marta tayyorlik eng yuqori darajada ekanligini ko‘rishimiz mumkin. Namangan (36%) va Buxoro (34%) viloyatlarida oyiga 2-3 marta volontyorlik qilishga tayyorlik yuqori bo‘lsa, Jizzax viloyati (23%) va Toshkent shahrida (19%) oyiga bir marta volontyorlik qilishni afzal ko‘rishlarini bildirishgan.

Sirdaryo (32%), Toshkent viloyati (30%), va Qashqadaryo (29%) viloyatlarida zarurat bo‘lganda volontyorlik qilishga moyillik kuchliroq. Volontyorlikka qiziqmaganlar va javob berishga qiynalganlar soni hamma viloyatlarda kam bo‘lib, Navoiy va Xorazm viloyatlarida bu ko‘rsatkich boshqa hududlarga nisbatan biroz yuqoriroq.

Eslatma: Yuqorida keltirilgan ma’lumotlar to‘lig‘icha ushbu U-Report so‘rovnomada qatnashgan ishtirokchilarning fikri bo‘lib, UNICEFning fikri va butun hudud aholising fikri hisoblanmaydi.