|
|
|
|
U-Report Oʻzbekiston Respublikasi
Adliya vazirligi bilan hamkorlikda yoshlar orasida soʻrov oʻtkazdi.
Soʻrov maqsadi: davlat idoralari ishining
sifatini oshirish uchun shaxslar murojaatlari bilan ishlash, davlat
xizmatlarini ko’rsatish sifati bo'yicha yoshlar fikrini bilib olish. Soʻrov
geografiyasi: Oʻzbekistonning barcha
viloyatlari Respondentlar soni: 4856 U-Report
foydalanuvchilari.
|
SOʻROVNING ASOSIY XULOSALARI: 1.
Soʻngi 2 yil ichida respondentlarning 16%i davlat
xizmatlari markazlariga, 12%i pasport stollariga va 7%i xalq qabulxonalariga
murojaat qilgan. 2.
Respondentlarning
36%i davlat idorasiga murojaat qilganda davlat xizmatchilarining qoʻpolligiga duch kelgan. Mahalla qoʻmitalari
(18%), hokimliklar (21%) va bandlikka ko'maklashish markazlari (16%)
xodimlarining ishchi
etikasi respondentlar tomonidan salbiy baholandi. 3.
Soʻrov ishtirokchilarining 19%i davlat idoralariga
murojaat qilganda shaxsan korrupsiyaga guvoh boʻlganliklarini ta’kidladi, 48%i esa bunday
holatlarni uchratmaganligini bildirdi. 4.
44% respondentlar davlat idoralarining
"ishonch telefonlari"dan foydalangan. Shulardan faqatgina 7%i uning ishlashiga hech qanday e'tirozi
yo'qligini, 17%i telefon orqali ba’zan tushib boʻlmasligini va yana 8%i murojaatlariga toʻliq javob olmaganliklarini ta’kidladilar. 5.
Respondentlarning
30%i davlat muassasasiga qilgan murojaatlari 5 kungacha muddat ichida koʻrib chiqilganligini ta’kidladi. Respondentlar
Davlat xizmatlari markazlarining xizmat koʻrsatish
tezligini yuqori baholadilar. 6.
21% respondentlar
davlat idoralariga qilgan murojaatlari yechimsiz qolganligidan shikoyat qildilar.
7.
Respondentlarning
56%i murojaat qilingan davlat idoralari ishiga ijobiy baho berdi (shundan
10%i "a’lo" va 46%i "yaxshi"). Ayniqsa, davlat
xizmatlari markazlari, pasport stollari va adliya idoralari yuqori bahoga
sazovor boʻlishdi. 8.
Aksariyat
respondentlar (64%) davlat organlari tomonidan murojaatlarni koʻrib chiqish muddatlarini qisqartirish kerak deb
hisoblaydi va faqatgina 2% respondentlar bu muddat uzaytirilishi tarafdori. 9.
Respondentlarning yarmi (49%) davlat
organlariga onlayn formatda va 20%i ogʻzaki va telefon orqali murojaat qilish tarafdori.
|
Soʻrovda 4856 U-Report
foydalanuvchilari ishtirok etgan boʻlib, ularning 26%i soʻngi 2 yil ichida hech bir davlat idorasiga murojaat qilmagan. Soʻrov shartlariga koʻra ushbu toifadagi
respondentlar faqat soʻngi 2ta savolga javob
berishdi, chunki savollarning aksariyatiga javob berish uchun davlat idoralariga
bevosita murojaat qilganlik tajribasi talab etiladi.
Respondentlarning 16%i aynan davlat xizmatlari
markazlariga murojaat qilgan. Toshkent shahri, Surxondaryo va Namangan
viloyatlaridagi respondentlarning 20%idan ortigʻi ushbu markazlarning xizmatlaridan foydalangan. Qoraqalpogʻiston Respublikasida 11% va Andijon viloyatida 12% respondentlar bu
markazlarga murojaat qilishgan.
Soʻrov natijalariga koʻra, ayol respondentlar davlat idoralariga kamroq murojaat qilishgan. Ularning 33%i soʻngi 2 yil ichida hech qayerga murojaat qilmagan boʻlsa, yigitlar orasida bu koʻrsatkich 22%ni tashkil etdi. Shuningdek, 19% yigitlarga qaraganda, qizlarning faqatgina 11%i davlat xizmatlari markazlariga murojaat qilishgan.
Respondentlarning 36%i davlat xizmatchilarining
qoʻpol munosabatiga duch kelgan. Iste’molchilar
huquqlarini himoya qilish agentligiga murojaat qilgan respondentlarning 26%i bu
tashkilot xodimlari ularga nisbatan qoʻpol munosabatda boʻlganini qayd etdi. Shuningdek, mahalla qoʻmitalari (18%), hokimliklar (21%) va bandlikka koʻmaklashish markazlari (16%) xodimlarining ishchi etikasi ham salbiy baholandi.
Davlat xizmatlari markazlari xodimlarining mehnat
odobi eng yuqori baholandi. Respondentlarning
deyarli yarmi bu markazlarning xodimlari doimo rasmiy moumalada bo’lganligini
ta’kidladi. Ushbu muassasalarga murojaat qilgan respondentlarning faqat 24%igina
bu muassasa xodimlarning qoʻpolligiga
duch kelgan.
Ombudsmanga murojaat qilganlarning 31%i bu institutga murojaat qilganda xushmuomalalik bilan javob olganliklarini ta’kidladi. Ammo shuni aytish kerak, ushbu institutga faqatgina 16 nafar respondent murojaat qilgan va ularning javoblari foizlarda katta qiymatlarni beradi, bu esa asl holatni aks ettirmasligi mumkin. Shuning uchun quyida ushbu tahlilda biz Ombudsman bo’yicha olingan ma'lumotlarga alohida to'xtalmaymiz.
Respondentlarning deyarli yarmi (48%) davlat idoralariga murojaat qilganda
korrupsiyaga duch kelmaganliklarini ta’kidladi. Ushbu variantni tanlagan respondentlarning
ulushi, ayniqsa, davlat xizmatlari markazlariga murojaat qilganlar orasida
yuqori (63%).
Iste’molchilar huquqlarini himoya qilish agentligiga murojaat qilgan respondentlarning
30%i shaxsan korrupsiyaga duch kelgan. Shuningdek, mahalla qoʻmitalari va bandlikka koʻmaklashish markazlariga murojaat qilgan
respondentlarning 24%i shaxsan oʻzlari
korrupsiya guvohi boʻlishgan.
Hududlar kesimida, Andijon, Qashqadaryo va Samarqand viloyatlaridagi
respondentlarning aksariyati oʻzlari
yoki tanishlari davlat organlariga murojaat qilganida korrupsiya holatlariga
duch kelishgan (oʻrtacha har bir viloyatda 46%dan). Jizzax va
Toshkent viloyatlarida, shuningdek Qoraqalpog'iston Respublikasi esa bunday
holatlarni uchratgan respondentlar ulushi nisbatan kamroq (oʻrtacha har bir hududda 37%dan).
Soʻrov
ishtirokchilarining 44%i “ishonch telefonlari” orqali davlat idoralariga
murojaat qilishgan. Ayniqsa,
vazirliklarga “ishonch telefonlari” orqali murojaat qilgan
respondentlar ulushi yuqori (74%).
14% respondentlar "ishonch telefonlari" orqali davlat
idoralari bilan bogʻlanish
imkoniyati mavjudligidan bexabar boʻlgan.
Pasport stoliga murojaat qilganlarning 29%igina ishonch telefonlariga qoʻngʻiroq
qilishgan. Aynan ushbu respondentlarning yarmi telefon orqali murojaat qilishga
ehtiyoj boʻlmaganligini bildirdi.
Soʻrovning hududiy tahlillariga koʻra, poytaxtlik respondentlarning 50%dan ortigʻi davlat idoralarining "ishonch telefonlari"dan foydalanganlar, Navoiy viloyatidagi respondentlarning esa faqat 35%i bu aloqa kanalidan foydalangan.
Davlat xizmatlari markazlariga murojaat qilgan
respondentlar bu muassasalarning tezkorligini e’tirof etdilar, respondentlarning
54%idan ortigʻining murojaati 1-5 kun ichida koʻrib chiqilgan. Shuningdek, masalaning tezkorlik
bilan 1-5 kun ichida hal qilinishi adliya organlari (40%) va soliq idoralarida
(32%) ham qayd etildi.
Respondentlarning hal qilinmagan murojaatlarining
eng yuqori ulushi (respondentlarning 47%i) Bandlikka koʻmaklashish markazlariga toʻgʻri kelgan. Shuningdek, hokimiyatlar (40%), Iste’molchilar
huquqlarini himoya qilish agentligi (36%) va mahalla qoʻmitalariga (31%) murojaat qilgan koʻplab respondentlarning masalalari ham oʻz yechimini topmagan.
Namangan viloyatidagi respondentlarning 37%i ularning murojaatlari
dastlabki 5 kun ichida koʻrib
chiqilganligini ta’kidlagan boʻlsa,
Andijon, Jizzax va Toshkent viloyatlarida bu koʻrsatkich 27%ni tashkil etadi.
Jizzax viloyatidagi respondentlarning 32%i ularning masalasi hal boʻlmaganligini ta’kidlagan.
Davlat xizmatlari markazlari (75%), pasport stollari (74%) va adliya idoralari (66%) kabi tashkilotlarning
xizmat koʻrsatish sifati respondentlar
tomonidan ijobiy baholandi.
Hokimiyatlarga murojaat qilgan respondentlarning 60%i xizmat koʻrsatish sifatini salbiy baholadi. Shuningdek, Iste’molchilar huquqlarini himoya
qilish agentligi (58%), Bandlikka koʻmaklashish
markazlari (57%) va Prezident ma’muriyatining (54%) xizmat sifati ham respondentlar
tomonidan salbiy baholandi.
Hududlar kesimida Navoiy,
Namangan, Fargʻona va Xorazm
viloyatlaridagi respondentlar davlat idoralarining ishidan koʻproq qoniqish hosil qilganlar, oʻrta hisobda bu viloyatlardagi 60% respondentlar
ularning xizmatlariga ijobiy baho berishgan. Andijon, Jizzax va Toshkent
viloyatlaridagi davlat idoralari xizmatlari esa, aksincha, koʻproq salbiy baholandilar (o'rtacha 45%).
Respondentlarning
aksariyati (64%) davlat organlari tomonidan murojaatlarni koʻrib
chiqish muddatlari qisqartirilishi zarurligini ta’kidlagan boʻlsa, bu muddatlarning uzaytirilishini 2% respondentlar qoʻllab-quvvatladi. Murojaatlari
2 oydan koʻp vaqt davomida koʻrib chiqilgan respondentlarning 72%i va 15 kungacha muddat ichida murojaati koʻrib chiqilgan respondentlarning 62%i bu muddatning qisqartirish
muhimligini aytib oʻtgan.
Amaldagi koʻrib chiqish muddatlari Qoraqalpogʻistonlik respondentlarning 37%ini va Andijonlik respondentlarning 26%ini qanoatlantiradi.
Respondentlarning yarmi elektron shaklda davlat idoralariga murojaat
qilishni qulayroq deb biladi. Yigitlar
ushbu yoʻl orqali murojaat qilishni
koʻproq afzal koʻrishadi: ularning 55%i ushbu variantni tanlagan boʻlsa, qizlar orasida bu koʻrsatkich 38%ni tashkil etdi. Qizlar yigitlarga
nisbatan koʻproq davlat idorasiga borgan
holda murojaat qilishni afzal koʻrishadi
(qizlarning 27%i, yigitlarning 14%i).
Hududlar orasida Toshkent shahrida respondentlarning 58%i elektron
shaklda murojaat qilishni afzal topgan boʻlsa, Qoraqalpogʻiston Respublikasida bunday respondentlar
ulushi 40%ni tashkil qildi.
Respublikaning boshqa hududlari bilan taqqoslaganda Qoraqalpogʻistonlik respondentlar koʻproq davlat idorasiga tashrif buyurgan holda murojaat
qilishni ma’qullaydilar (29%). Yozma murojaatlar Namangan va Samarqand
viloyatlaridagi respondentlar orasida birmuncha ommaboproq (har bir viloyatda 14%dan).
Izoh: Soʻrovlar natijasida
olingan maʼlumotlar UNICEFning
fikrini aks
ettirmaydi, reprezentativ
maʼlumotlar
hisoblanmaydi va
ushbu U-Report so’rovida qatnashgan
respondentlarning fikrini
aks ettiradi.
