OIV infeksiyasi haqida bilimlaringizni sinab ko’ring! |
|
|
|
U-Report O‘zbekistondagi UNAIDS bilan hamkorlikda
yoshlar o‘rtasida OIV haqida so‘rov o‘tkazdi.
So’rov maqsadi: Yoshlarning OIV infeksiyasi va uning yuqish
yo'llari haqida xabardorligini o’rganish.
So’rov natijalari O‘zbekistonda yoshlarni OIV infeksiyasidan xabardor qilish va oldini
olish bo‘yicha dasturlar samaradorligini oshirish uchun qo’llaniladi.
So’rov geografiyasi:
O’zbekiston Respublikasi
barcha hududlari. Respondentlar soni: 12 725 U-Report
foydalanuvchilari .
|
SO’ROVNING ASOSIY
XULOSALARI:
1. Respondentlarning
69%i OIV va OITS orasida farq borligini bilishini aytdi. 14% buni
bilmasligini yoki hatto bunday atamalarni birinchi marta eshitishini tan oldi
(4%).
2. Respondentlarning
42%i OIVga qarshi davo bor, deb javob bergan.
3. Respondentlarning
17%i OIV infeksiyasi bilan kasallangan odamni tashqi ko‘rinishiga qarab
aniqlash mumkin, deb hisoblasa, yana 13%i bilmasligini aytib o’tgan.
4. Respondentlarning
42%i OIV infeksiyasi qanday yuqishi haqidagi savolga aniq va to‘liq javob
bera olmadi.
5. Respondentlarning
72%i hech qachon OIV-test topshirmaganligini bildirdi. Qizlar
orasida hech qachon OIV testidan o'tmagan respondentlar soni nisbatan ko'proq
(77%, yigitlar uchun 69%).
6. Respondentlar
hech qachon OIV testini topshirmaganlar soni bo’yicha eng top 4 ta hudud –
Qoraqalpog’iston Respublikasi (85%), Namangan va Qashqadaryo viloyatlari
(84%dan) va Navioy viloyati (83%).
7. Respondentlarning
70%i OIV infeksiyasiga anonim tarzda “OITSga qarshi kurash markazining
idoralarida” tekshirilishi mumkinligini to‘g‘ri ko‘rsatgan bo‘lsa,
respondentlarning 15%i bunday testni qayerda topshirish mumkinligini
bilmayman, deb javob bergan.
8. Respondentlar
OIV infeksiyasi haqida qaysi ma'lumot manbasiga ko'proq ishonishini bildirdi: 1)
57% tibbiyot xodimlari va
shifokorlarga 2) «Internet
OAV» va «ota-ona» variantlari har biri – 10%dan to’plagan.
9.
Toshkent shahri va Toshkent viloyatida OIV
infeksiyasi haqida xabardorlik darajasi boshqa viloyatlar bilan taqqoslaganda
nisbatan yuqoriroq. |
O'zbekistonda UNAIDS bilan hamkorlikda o'tkazilgan so'rovda
12 725 U-Report foydalanuvchilari
qatnashdi. So‘rovdan ko‘zlangan maqsad O‘zbekistonda yoshlarning OIV
infeksiyasi haqida xabardorligi va oldini olish bo‘yicha dasturlar
samaradorligini oshirish maqsadida yoshlarning OIV infeksiyasi va uning yuqish
yo‘llari haqida xabardorligini o‘rganish bo‘lganligi sababli 35 yoshgacha
bo‘lgan respondentlar tanlab olindi. Shunday qilib, ushbu so'rovda
qatnashganlar soni 10 704 nafarni
tashkil etdi.
Respondentlarning asosiy qismi Toshkent shahri (12%), Xorazm (11%) va Samarqand (10%) viloyatlariga to’g’ri keladi. So’rovda eng kam
respondentlar Sirdaryo viloyatidan qatnashgan (3%).
Gender bo'yicha taqsimlanishiga ko’ra, so'rovda qatnashgan barcha respondentlarning 60% yigitlar va 40% qizlarni tashkil etdi.
4235 6462 (40%) (60%) |
Respondentlarning aksariyati (69%) OIV va OITS turli
tushunchalar ekanligini ko‘rsatib to‘g‘ri javobni tanladi. Respondentlarning
17%iga ko'ra, OIV va OITS bir narsa.
Respondentlarning ko'pchiligi OIV va OITS bir xil narsa emasligini to'g'ri ta'kidlagan bo'lsa-da, gender nuqtai nazaridan, u yoki bu yo'nalishda aniq ustunlik bo'lmasa ham, ba'zi farqlar kuzatilishi mumkin. Masalan, qizlar (71%) yigitlarga (68%) qaraganda bu masaladan ko'proq xabardor ekanligini ta'kidlash mumkin.
OITS va OIV – bitta narsami? |
||||
Hudud |
Ha
|
Bilmayman |
Yo’q |
Bular o'zi nima? |
Andijon viloyati |
23 |
8 |
65 |
4 |
Buxoro viloyati |
17 |
10 |
70 |
3 |
Farg’ona viloyati |
20 |
8 |
69 |
3 |
Jizzax viloyati |
19 |
11 |
66 |
4 |
Namangan viloyati |
18 |
12 |
65 |
5 |
Navoiy viloyati |
17 |
10 |
71 |
2 |
Qashqadaryo viloyati |
18 |
12 |
64 |
6 |
Qoraqalpog’iston Respublikasi |
19 |
13 |
62 |
6 |
Samarqand viloyati |
19 |
11 |
66 |
4 |
Sirdaryo viloyati |
22 |
10 |
64 |
4 |
Surxondaryo viloyati |
17 |
10 |
68 |
5 |
Toshkent shahri |
17 |
6 |
76 |
1 |
Toshkent viloyati |
17 |
8 |
72 |
3 |
Xorazm viloyati |
17 |
8 |
71 |
4 |
Hududlarni
solishtiradigan bo’lsak, Andijon
viloyatida respndentlarning
deyarli to’rtdan bir qismi (23%) OIV va OITSni bir xil degan noto’g’ri fikrda bo’lsa, Farg’ona va Sirdaryo viloyatlarida
ham bu javobni tanlaganlar
ko’rsatkichi
yuqori (o’rtacha 21%dan). Shu bilan birga Toshkent shahrida 76% javob berganlar OIV
va OITS turli ekanligini to’g’ri ko’rsatgan.
JAVOB:
Yo'q. -
OIV – bu inson immunitet tanqisligi virusi. U immunitet tizimini
buzadi. Shu sababli, inson immuniteti infeksiya va kasalliklarga qarshi
kurasha olmay qoladi. -
OIV-infeksiyasi – OIV virusi sabab yuzaga keladigan surunkali
kasallik. Agar
davolanmasa, OITS – orttirilgan
immunitet tanqisligi sindromi rivojlanadi. -
OITS – bu OIV infeksiyasi rivojlanishining oxirgi bosqichidir.
|
Respondentlarning 41%i OIV-infeksiyasiga davo borligini ko’rsatib to’g’ri javob berdilar va respondentlarning biroz ko’proq qismi (46%) davo yo’q deb xato hisoblashadi. Qayd etish joizki, respondentlarning 13%i bu savolga javobni bilmasligini aytishdi.
So’rov natijalari
shuni ko’rsatadiki, qizlarning
48%, yigitlarning 45% OIV infeksiyasini davolab
bo’lmaydi degan fikrda.
Bundan tashqari,
bu savolga
javob bilmaydigan
yigitlar (14%) qizlarga (11%) qaraganda ko’proq.
OIV infeksiyasiga davo bormi? |
|||
Hudud |
Ha |
Bilmayman |
Yo’q |
Andijon viloyati |
40 |
16 |
44 |
Buxoro viloyati |
42 |
12 |
46 |
Farg’ona viloyati |
38 |
14 |
48 |
Jizzax viloyati |
41 |
14 |
45 |
Namangan viloyati |
40 |
17 |
43 |
Navoiy viloyati |
42 |
15 |
43 |
Qashqadaryo viloyati |
43 |
17 |
40 |
Qoraqalpog’iston Respublikasi |
40 |
16 |
44 |
Samarqand viloyati |
37 |
16 |
47 |
Sirdaryo viloyati |
41 |
13 |
46 |
Surxondaryo viloyati |
36 |
19 |
45 |
Toshkent shahri |
45 |
10 |
45 |
Toshkent viloyati |
43 |
12 |
45 |
Xorazm viloyati |
39 |
16 |
45 |
Viloyatlar
kesimi bo’yicha Farg’ona (48%) va Samarqand
(47%) viloyatlari OIV infeksiyasida davo yo’q degan noto’g’ri fikr bo’yicha yetakchilik
qilayotgan bo’lsa, Toshkent
shahrida respondentlarni
45% davo bor deb hisoblaydi.
JAVOB:
OIV-infeksiyasini butunlay yo'q qilib bo’lmaydi.
LEKIN
antiretrovirus preparatlari bilan samarali davolash mumkin – ular inson
tanasida virus ko'payishini bloklaydi. Davolash tez va muntazam bo'lishi
kerak – bu OIV bilan kasallangan odamga, viruslanmagan odamdek, sifatli va
davomiy hayot kechirishga yordam beradi.
|
Respondentlarning
70% OIV bilan yashaydigan odamni tashqi ko’rinishiga qarab aniqlash mumkinmasligini
to’g’ri ko’rsatdilar. Shu bilan birga respondentlarning 17% OIV infeksiyasi bilan
yashaydigan odamni tashqi ko’rinishiga qarab aniqlash mumkin degan noto’g’ri fikrda.
Javoblarni
gender bo’yicha taqsimlaganda
nisbiy tenglik
mavjud, shuni ta’kidlash
mumkinki, OIV bilan yashaydigan
odamni tashqi ko’rinishi
orqali aniqlash
mumkin degan noto’g’ri fikrdagi
respondentlar orasida
qizlarga qaraganda
yigitlar biroz ko’proq
(qizlarning 16%, yigitlarning
18%).
Tashqi ko'rinishidan odamda OIV
borligini aniqlash mumkinmi? |
|||
Hudud |
Ha |
Bilmayman |
Yo’q |
Andijon viloyati |
18 |
16 |
66 |
Buxoro viloyati |
21 |
17 |
62 |
Farg’ona viloyati |
19 |
15 |
65 |
Jizzax viloyati |
20 |
19 |
61 |
Namangan viloyati |
24 |
16 |
60 |
Navoiy viloyati |
18 |
17 |
65 |
Qashqadaryo viloyati |
19 |
19 |
62 |
Qoraqalpog’iston Respublikasi |
20 |
20 |
61 |
Samarqand viloyati |
18 |
16 |
66 |
Sirdaryo viloyati |
22 |
14 |
64 |
Surxondaryo viloyati |
20 |
18 |
62 |
Toshkent shahri |
16 |
10 |
74 |
Toshkent viloyati |
17 |
13 |
70 |
Xorazm viloyati |
19 |
16 |
65 |
Hududlar kesimida, OIV bilan yashaydigan odamni tashqi koʻrinishga qarab aniqlash mumkin deb noto’g’ri javob berganlarning eng koʻp qismi Namangan viloyatidagi respondentlar (24%). Toshkent shahridan – 74% va Toshkent viloyatidan –
70% respondentlar OIV bilan yashaydigan odamni tashqi ko’rinishidan aniqlab bo’lmaydi degan fikr bilan bu borada eng ko’p xabardor ekanligini ko‘rsatib berdi.
JAVOB: Yo'q. OIV bilan kasallangan odam sog'lom
ko'rinishi va o'zini yaxshi his qilishi, lekin boshqalarga yuqtiruvchi bo'lishi mumkin. OIV testi – bu organizmda
virus bor-yo'qligini aniqlashning yagona usuli.
|
Respondentlarning yarmidan ko‘pi (58%) OIV
infeksiyasi faqat uchta yo‘l bilan – jinsiy, onadan bolaga va qon orqali
yuqishini belgilar to‘g‘ri javob ko‘rsatdi. Respondentlarning 6%i
OIV yuqish yo‘llaridan xabardor emas, respondentlarning 13%i esa OIV infeksiyasi yuqoridagi barcha variantlar,
jumladan havo tomchilari, umumiy idish-tovoq, kiyim-kechak, quchoqlashish va qo‘l berib ko’rishish
orqali yuqishi mumkin, deb hisoblaydi.
Jins kesimiga keladigan bo’lsak,
yigitlar (58%) ham, qizlar ham (57%) "Faqat 1,2,3" javob variantini taxminan
teng tanlaganliklarini kuzatish mumkin. Biroq, yigitlar orasida OIV infeksiyasi
faqat jinsiy yo'l bilan yuqadi deb hisoblaydiganlar ko'p (16%), qizlar esa bu
javob variantini kamroq tanladilar - 10%.
Shunisi e'tiborga loyiqki, qizlarning
16%i OIV infeksiyasi yuqoridagi barcha variantlar, shu jumladan havo
tomchilari, umumiy idishlar, kiyim-kechak va quchoqlash, qo'l berib ko’rishish
orqali yuqishi mumkin, degan noto'g'ri fikrda, ammo shunga o'xshash fikrdagi
yigitlar biroz kamroq - 11%.
OIV qanday yuqishi mumkin? |
|||||||||
Hudud |
Havo-tomchi orqali |
Yuqoridagi barchasi |
Bilmayman |
Onadan bolaga |
Jinsiy yo'l orqali |
Faqat 1,2,3 |
Qon orqali |
Umumiy idish, kiyim orqali |
Quchoqlashish, qo'l berib salomlashish orqali |
Andijon
viloyati |
1 |
11 |
8 |
5 |
13 |
51 |
5 |
3 |
3 |
Buxuro viloyati |
3 |
14 |
7 |
4 |
12 |
50 |
4 |
3 |
3 |
Farg’ona viloyati |
3 |
12 |
5 |
4 |
14 |
52 |
5 |
2 |
3 |
Jizzax viloyati |
3 |
13 |
8 |
4 |
15 |
45 |
5 |
3 |
4 |
Namangan viloyati |
3 |
14 |
9 |
6 |
11 |
44 |
8 |
2 |
3 |
Navoiy viloyati |
1 |
15 |
6 |
4 |
11 |
53 |
5 |
2 |
3 |
Qashqadaryo
viloyati |
4 |
13 |
9 |
5 |
16 |
43 |
5 |
2 |
3 |
Qoraqalpog’iston
Respublikasi |
4 |
13 |
9 |
4 |
14 |
44 |
6 |
3 |
3 |
Samarqand viloyati |
3 |
12 |
7 |
4 |
15 |
49 |
5 |
3 |
2 |
Sirdaryo viloyati |
4 |
15 |
6 |
3 |
14 |
47 |
6 |
2 |
3 |
Surxondaryo
viloyati |
4 |
9 |
8 |
5 |
15 |
47 |
5 |
4 |
3 |
Toshkent
shahri |
3 |
7 |
4 |
3 |
15 |
63 |
4 |
1 |
1 |
Toshkent viloyati |
2 |
12 |
5 |
5 |
13 |
55 |
4 |
1 |
3 |
Xorazm viloyati |
3 |
16 |
9 |
4 |
14 |
41 |
6 |
4 |
3 |
Xorazm viloyatida respondentlarning 16%i OIV infeksiyasi
barcha mumkin bo’lgan yo’llar bilan yuqadi deb hisoblasa,
Qashqadaryo viloyatida
ham shuncha
respondent (16%) OIV infeksiyasi faqat jinsiy aloqa orqali yuqadi,
deb hisoblaydi.
OIV yuqishining
3ta to’g’ri yo’lini ko’rsatgan eng ko’p respondentlar Toshkent shahrida – 63%.
JAVOB: Faqat 1, 2, 3
variantlar: jinsiy yo'l
bilan, qon orqali (qon quyish paytida, infeksiyalangan shpritslar orqali va h.k.);
shuningdek, OIV bilan kasallangan onadan (davolanmaydigan) bolaga
(homiladorlik, tug'ish – 10-15% xavfi bor, va emizish davrida). Quchoqlash,
qo'l berib salomlashish, o'pishish va b. orqali OIV-infeksiyasi YUQMAYDI!
|
Respondentlarning
uchdan ikki
qismidan ortig'i (70%) OITSga qarshi anonim testni OITS markazida topshirish mumkin, deb to'g'ri javob berdi va 15%
anonim OIV testini qayerda topshirish mumkinligini
bilmadi.
Gender bo'yicha yigit va qizlarning OITSga qarshi kurashish markazi
bo'limlarida anonim tarzda OIV testidan o'tish mumkinligi haqida taxminan bir
xil xabardor (yigitlar uchun 71% va qizlar uchun 69%).
Qayerda OIV-infeksiyaga testni anonim topshirish
mumkinligini bilasizmi? |
||||
Hudud |
Shifoxonalarda |
OITSga qarshi kurashish markazi bo'linmalarida |
Tuman
poliklinikalarida |
Bilmayman |
Andijon viloyati |
8 |
59 |
17 |
16 |
Buxoro viloyati |
10 |
56 |
15 |
19 |
Farg’ona viloyati |
8 |
60 |
15 |
17 |
Jizzax viloyati |
10 |
62 |
12 |
16 |
Namangan viloyati |
9 |
57 |
18 |
16 |
Navoiy viloyati |
9 |
61 |
13 |
17 |
Qashqadaryo viloyati |
8 |
58 |
14 |
20 |
Qoraqalpog’iston Respublikasi |
9 |
60 |
15 |
16 |
Samarqand viloyati |
9 |
62 |
13 |
16 |
Sirdaryo viloyati |
14 |
58 |
15 |
13 |
Surxondaryo viloyati |
8 |
59 |
17 |
16 |
Toshkent shahri |
6 |
65 |
9 |
20 |
Toshkent viloyati |
8 |
57 |
16 |
19 |
Xorazm viloyati |
9 |
62 |
14 |
15 |
Toshkent shahrida
respondentlarning 65%i OITSga qarshi kurashish markazi filialida OIV
infeksiyasi bo‘yicha anonim testdan o‘tish mumkin deb javob bergan. Shu bilan
birga, xuddi shu Toshkent shahri va Qashqadaryo viloyatida respondentlarning
beshdan bir qismi (20%i) OIV infeksiyasiga anonim test o‘tkazish joyi haqida
bilmaydi.
JAVOB: 1-variant. OITSga qarshi
kurashish markazida anonim OIV testini topshirishingiz mumkin. Markazlar barcha
hududlarda mavjud. |
Respondentlarning 72%i hech qachon OIV testini
topshirmaganlarini bildirdi, faqat 9%i nisbatan yaqinda - so'nggi 6 oy ichida
testdan o'tgan.
Gender taqsimoti
bo'yicha so'rov natijalari shuni ko'rsatdiki, yigitlarga (69%) nisbatan,
hech qachon OIV uchun testdan o'tmagan qizlar soni (77%)
ko'proq. So'nggi 6 va 12 oy yoki bir yildan ortiq vaqt davomida OIV testini
o'tkazgan yigitlar (10%, 6% va 16%) qizlarga nisbatan (8%,
4% va 10%) ko’proq.
Siz OIVga test topshirib ko'rganmisiz? |
||||
Hudud |
Ha, oxirgi 12 oy ichida |
Ha, oxirgi 6 oy ichida |
Ha, bir yildan oshdi |
Yo'q, umuman topshirmaganman |
Andijon viloyati |
3 |
9 |
10 |
79 |
Buxoro viloyati |
3 |
7 |
8 |
82 |
Farg’ona viloyati |
4 |
7 |
10 |
80 |
Jizzax viloyati |
2 |
8 |
8 |
82 |
Namangan viloyati |
3 |
5 |
8 |
84 |
Navoiy viloyati |
3 |
5 |
9 |
83 |
Qashqadaryo viloyati |
2 |
5 |
9 |
84 |
Qoraqalpog’iston Respublikasi |
2 |
5 |
8 |
85 |
Samarqand viloyati |
3 |
5 |
11 |
80 |
Sirdaryo viloyati |
6 |
9 |
15 |
70 |
Surxondaryo viloyati |
3 |
7 |
8 |
81 |
Toshkent shahri |
6 |
10 |
21 |
63 |
Toshkent viloyati |
5 |
8 |
15 |
72 |
Xorazm viloyati |
6 |
7 |
7 |
80 |
Hech
qachon OIVga test topshirmagan eng ko’p respondentlar soni quyidagi 4 ta hududlarga to’g’ri keladi: Qoraqalpog‘iston Respublikasi (85%),
Namangan va Qashqadaryo viloyatlari (har biri 84% dan) va Navoiy viloyati (83%). Toshkent shahrida respondentlarning
21%i bir yildan ko‘proq vaqt oldin, 10%i so‘nggi 6 oy ichida OIVga test topshirgan.
INFO: Yilda bir marta OIV testini topshirish odamda OIV holatini o'z vaqtida
aniqlashga va o'z vaqtida davolashni boshlab, virus yukini nolga kamaytirishga
yordam beradi.
|
Respondentlarning yarmidan ko'pi (57%) OIV infeksiyasi
haqida ma'lumot olishda ko'proq tibbiyot xodimlari va shifokorlarga ishonishini
bildirdi. Respondentlarning 10%i ota-onalariga, yana shuncha miqdordagisi Internetdagi
ommaviy axborot vositalariga ishonishini ochiqladi. Shuni ta'kidlash mumkinki, yoshlarning
eng kichik qismi bu masalada blogerlar va tanish, do'stlariga ishongan bo’lishini
aytgan (respondentlarning umumiy sonidan 1%dan).
“Boshqa” variantini
tanlagan respondentlar (12%) quyidagi javoblarni ko‘rsatdilar:
- Hech kim
- Xudo
- Ilmiy adabiyot
- Jahon Sog’liqni Saqlash
Tashkilotiga.
- "OIV infeksiyasiga
ixtisoslashgan tashkilotlar xodimlari".
OIV infeksiyasi haqida gap ketganda, yigitlarning 53%i
va qizlarning 61%i tibbiyot xodimlari va shifokorlarga ko'proq ishongan bo’lishlarini
aytdilar. Ijtimoiy tarmoqlarga qizlarning 7%i, yigitlarning 12%i ishonishini bildirdi.
Taxminan teng miqdordagi yigit va qizlar xalqaro tashkilotlar xodimlaridan ma'lumotlarga
ishongan bo’lishardilar (yigitlarning 7%i va qizlarning 6%i).
Hudud |
Blogerlarga |
Do’stlar va
tanishlarimga |
Tibbiyot
xodimlari, shifokorlarga |
Ota-onamga |
Internet
OAVlariga |
Xalqaro
tashkilotlar xodimlariga |
Ijtimoiy
tarmoqlar |
TV va radio |
O'qituvchilarimga |
Andijon viloyati |
6 |
6 |
46 |
12 |
11 |
6 |
4 |
3 |
6 |
Buxoro viloyati |
3 |
4 |
45 |
12 |
12 |
10 |
5 |
4 |
5 |
Farg’ona viloyati |
5 |
5 |
45 |
13 |
13 |
8 |
4 |
3 |
4 |
Jizzax viloyati |
2 |
7 |
44 |
11 |
13 |
6 |
4 |
6 |
7 |
Namangan viloyati |
3 |
6 |
42 |
15 |
11 |
5 |
4 |
7 |
7 |
Navoiy viloyati |
3 |
6 |
47 |
10 |
8 |
11 |
6 |
3 |
6 |
Qashqadaryo viloyati |
6 |
9 |
41 |
10 |
11 |
8 |
4 |
5 |
6 |
Qoraqalpog’iston Respublikasi |
5 |
3 |
45 |
13 |
10 |
9 |
4 |
5 |
6 |
Samarqand viloyati |
6 |
6 |
43 |
16 |
12 |
5 |
4 |
3 |
5 |
Sirdaryo viloyati |
4 |
5 |
45 |
12 |
10 |
8 |
7 |
4 |
5 |
Surxondaryo viloyati |
4 |
2 |
42 |
18 |
7 |
6 |
6 |
8 |
7 |
Toshkent shahri |
5 |
2 |
45 |
12 |
11 |
11 |
6 |
4 |
4 |
Toshkent viloyati |
5 |
6 |
47 |
12 |
11 |
7 |
5 |
3 |
4 |
Xorazm viloyati |
4 |
4 |
49 |
16 |
9 |
5 |
4 |
3 |
6 |
Qashqadaryo viloyatida respondentlarning 9%i OIV
infeksiyasi haqida ma’lumot olishda do‘stlariga ishongan bo’lardi. Xorazm
viloyatidagi respondentlarning deyarli yarmi (49%i) shifokorlar va tibbiyot xodimlariga
ko‘proq ishonardi, Surxondaryo viloyatida respondentlarning 18%i OIV
infeksiyasi haqidagi ma’lumotlarda ota-onalariga ishonishardi. Jizzax viloyatida
respondentlarning 13%i OIV infeksiyasi haqida Internetdagi ommaviy axborot
vositalaridan olingan maʼlumotlarga ishongan bo’lardi.
Izoh: Keltirilgan
ma’lumotlar UNICEFning fikrini aks ettirmaydi, reprezentativ ma'lumot hisoblanmaydi.
So’rov natijalari U-Reportning shu so'rovida ishtirok etgan respondentlarning
fikrlari tahlilidir.