|
Nogironligi
bor yoshlarni qanday qo'llab-quvvatlash yaxshiroq? |
|
|
|
|
|
U-Report Andijon viloyati hokimligi va “Yuksalish” umummilliy harakati bilan hamkorlikda yoshlar
o‘rtasida so‘rov o‘tkazdi.
So’rov maqsadi: Yoshlar nogironligi
bo'lgan shaxslarga, xususan, bolalar va yoshlarga nima yordam bera olishini
o’zlaridan bilish. So'rov natijalarining ishlatilishi: nogironligi bo‘lgan shaxslarni
qo‘llab-quvvatlash va Andijon viloyati Yoshlar dasturining 80-bandiga asosan
“Hech kim e’tibor va g‘amxo‘rlikdan chetda qolmasligi kerak” loyihasi mablag‘laridan
maqsadli foydalanish. So’rov hududi:
Andijon viloyati Respondentlar soni: Andijon viloyatidan
1500 dan ortiq U-Report foydalanuvchilari. |
SO’ROVNING ASOSIY
NATIJALARI:
1.
Respondentlarning 58%i Andijonda jamiyat nogironligi
bor shaxslarga yaxshi munosabatda deb javob bergan. Faqat 6% salbiy
ekanligini ko'rsatgan va yana 20% "neytral" variantni tanlagan. 2.
Respondentlarning 91% o'z imkoniyatlaridan kelib chiqib,
hozirda nogironligi bor shaxslarga shaxsan qanday yordam berishi mumkinligini
aytgan. Eng ommabop javoblar quyidagilar: - ma'naviy
qo'llab-quvvatlash va do'stlashish - 29% - xayriya qilish -
25% - aksiyalarda
ko'ngilli bo'lish - 13%. 3.
Respondentlarning 80%i nogironligi bor
shaxslarga yordam berish va qo‘llab-quvvatlash uchun ko‘ngilli bo‘lishga
tayyorligini bildirgan: ularning 83%i ayollar va 78 %i erkaklar. 4.
Nogironligi bo‘lgan respondentlarning 36%i Andijon
shahridagi yoshlar o‘rtasida o‘tkaziladigan tadbirlarda nogironligi bor
shaxslar unchalik ko‘p ishtirok etmasligini ta’kidlagan. Imkoniyati
cheklangan yoshlar Andijonning ijtimoiy hayotiga yanada ko’proq integratsiya
bo’lishga muhtoj deb xisoblaydilar. 5.
Respondentlarning fikricha, imkoniyati cheklangan
yoshlar uchun pul mablag’lari va oziq-ovqatdan tashqari zarur bo‘lgan 4 ta
eng ko’p tanlangan variantlar guyidagilardir: 1) Qulay transport
vositasi (41%) 2) Dorilar va
vitaminlar (17%) 3) Kitoblar (12%) 4) Kompyuter va
Internet (11%). 6.
Nogironligi
bo'lgan shaxslar bo'sh vaqtlarini yaxshiroq tashkil qilish maqsadida qanday yordamga
kerakligini quyidagi variantlarda
ko’rsatdilar: - Uyda
hunarmandchilikni o'rgatish (22%). - Tabiat qu’yniga
chiqishga yordam berish (22%) - Konsert va
teatrlarga borishga yordam berish (12%) - Sport zaliga abonementlar
berish (8%). |
Respondentlar orasidagi gender nisbatida respondentlarning 37% ni ayollar, 63% ni esa erkaklar tashkil etgan.
Respondentlarning o'rtacha yoshi 20 yosh. Shuni ham ta'kidlash joizki, yosh bo'yicha 15%i respondentlar 7 yoshdan 15 yoshgacha. Respondentlar orasida eng faol 15 yoshdan 25 yoshgacha bo'lgan ishtirokchilar bo'lib, ular barcha ishtirokchilarning 64% ni tashkil etgan.
Respondentlarning 59%i nogironligi bor shaxslar emas, 27%i nogironligi yo'q, lekin nogironligi bor shaxslarni bilishadi va respondentlarning 3%i nogironligi bor shaxslardir.
Javoblarga ko‘ra, Andijonda jamiyatning 58%i nogironligi
bor shaxslarga yaxshi munosabatda. Shu bilan birga, nogironligi bor yoki nogironligi bor
shaxslarni biladiganlar orasida bu ko'rsatkich biroz pastroq – mos ravishda 51%
va 44%. Bundan tashqari, ushbu guruhlarning 11%i nogironligi bor
shaxslarga munosabat yomon deb bilishadi.
Hozirgi paytda respondentlar
shaxsan nogironligi bor shaxslarga qanday yordam berishi mumkinligi haqidagi
savolga, eng ommabop javoblari quyidagilar:
-
ma'naviy qo'llab-quvvatlash va do'stlashish – 29%
-
xayriya qilish – 25%
-
aksiyalarda ko'ngilli bo'lish – 13%.
Nogironligi bor kishilar esa o'zlari uchun eng ommabop yordam variantlari deb quyidagilarni tanladilar:
-
ma'naviy
qo'llab-quvvatlash va do'stlashish - 26%
-
xayriya qilish - 21%
-
hunar yoki kasbga o'rgatish -
17%.
Shunday qilib, nogironligi bor kishilar ma’naviy va moddiy yordamga, shuningdek, mehnat bozoriga integratsiyalashuvida yordamga muhtoj.
Respondentlarning 80%i nogironligi bor kishilarga yordam berish va qo'llab-quvvatlash uchun ko'ngilli bo'lishga tayyor. Gender jihatidan 83% ayollar va 78% erkaklar ko’ngilli bo’lishga tayyor.
Respondentlarning 29%i nogironligi bo'lgan yoshlar Andijondagi yoshlar tadbirlarida
ishtirok etishini ta’kidlasa, 27%i har doim bir xil shaxslar ishtirok etishiga ishonishadi.
So'rov ishtirokchilarining
34%i boshqacha fikrda: 13% mutlaqo ularni ko'rmaydi va 21% esa bu hol kamdan
kam uchraydi deb hisoblagan.
Nogironligi bor shaxslar orasida 21% juda kam, 15% esa nogironligi bo'lgan yoshlarni tadbirlarda umuman ko'rmaydilar. Binobarin, imkoniyati cheklangan respondentlarning 36%i Andijondagi yoshlar tadbirlarida nogironligi bor shaxslar unchalik ko‘p ishtirok etmasligini ta’kidlagan.
Respondentlar pul mablag'lari va oziq-ovqat mahsulotlaridan tashqari nogironligi
bor yoshlar uchun zarur bo'lgan top-4 variantini tanladilar:
1)
Qulay transport vositalari (41%)
2)
Dorilar va vitaminlar (17%)
3)
Kitoblar (12%)
4)
Kompyuter va internet (11%).
Bundan tashqari, boshqa 10% (respondentlar tomonidan taklif qilingan
javoblar):
-
Nogironligi
bo'lgan shaxslar uchun qulay transport
-
Mehribonlik va tushunish
-
Jamiyat
va mamlakatga kerak ekanliklarini ko'rsatish. Ularga ishonch va ma’naviy kuch
berish
-
Chet
elga davolanish uchun olib borish
-
Nogironligi
bor shaxslar aravachasida harakatlanish uchun ko'chalarni tartibga solish.
Shu
bilan birga, nogironligi bor shaxslarning
o'zlari eng ko'p kerak bo'lgan variantlarni tanladilar (ular umumiy javoblarga
mos keladi, lekin %i bir oz farq qiladi):
1) Qulay
transport vositalari (35%)
2) Dorilar
va vitaminar (21%)
3) Kitoblar va Internet bilan kompyuter har biri 13%dan.
Respondentlar, shuningdek, nogironligi bor yoshlarga qiziqarli dam olishni
ta'minlashga yordam berish uchun nima qilish kerakligi haqida javob berishdi.
Top 3 javob:
|
|
Nogironligi yo'q shaxslar |
Nogironligi bo'lgan shaxslar |
|
1. |
Uyda hunarmandchilikni o'rgatish
(19%). |
Uyda hunarmandchilikni o'rgatish (22%). |
|
2. |
Tabiatga chiqishga yordam berish (17%) |
Tabiatga chiqishga yordam berish (22%) |
|
3. |
Ko'chada to'siqsiz muhit yaratish (13%). Biroq, nogironligi bor yoshlarorasida
bu javob faqat 5% edi. |
Konsertlar va teatrlarga borishga yordam
berish (12%) |
|
4. |
Ko'ngillilikda ishtirok etish (12%) |
Sport zallariga abonementlar berish (8%) |
Respondentlar o’zlari tomonidan tavsiya etilgan javoblar orasida (4%):
-
Zamonaviy kasblarni o'qitish
-
Qulay sport zallarini
yaratish
-
AKT texnologiyalarini
o'qitish
-
Ilm-fanni o'qitish
-
Psixologning yordami.
Binobarin, yuqorida ko‘rsatilganidek, imkoniyati
cheklangan yoshlar Andijonning ijtimoiy hayotiga yanada yaqinroq integratsiyaga muhtoj.
Izoh: So'rovnomalar natijasida
olingan ma'lumotlar YUNISEFning fikri yoki vakillik ma'lumotlari emas, balki U-Reportning shu so'rovida ishtirok etgan respondentlarning
fikrlarini aks ettiradi.
