|
Yoshlar
bo'sh vaqtlarini qanday o'tkazmoqda? |
|
|
|
|
|
U-Report O‘zbekiston Respublikasi Yoshlar ishlari
agentligi bilan hamkorlikda yoshlar o‘rtasida so‘rov o‘tkazdi.
So’rov maqsadi: yoshlar bo‘sh
vaqtlarini qanday o’tkazayotganini, uni mazmunan sifatli
o‘tkazish uchun mahallalarda nimalar zarurligini aniqlash.
Natijalar ishlatilishi: yoshlarning bo‘sh vaqtini sifatli
tashkil etish bo‘yicha qaror qabul qilish uchun zarur.
So’rov geografiyasi: O’zbekiston respublikasi barcha hududlari.
Respondentlar soni: 36 000 dan ortiq U-Report
foydalanuvchilari.
|
SO’ROVNING ASOSIY
XULOSALARI: 1. Respondentlarning
to'rtdan bir qismining (25%) kun davomidagi
bo'sh vaqti (ish va o'qishdan bo'sh vaqt) - butun kun (13%) yoki yarim kunni (12%)
tashkil etadi. Yana 16% ishtirokchilar kuniga 5-6 soat bo'sh vaqtlari borligini
aytishdi. 2. Respondentlar
asosan bo'sh vaqtlarida nimalar bilan shuq’ullanishlarini aytishdi : 1)
Uy yumushlari bilan –
23% 2)
Telefonda ijtimoiy
tarmoqlarda – 21% 3)
Kitob o'qish – 13% 4)
Uxlayman/yotaman/dam olaman– 8%.
3. Respondentlarning
faqat
0,2%i bo'sh vaqtlarida
ko'rgazma, muzey va konsertlarga borishini bildirgan. Yana 3%i
hech narsa qilmasliklarini aytishgan.
4. Respondentlar
o’z
xobbi/ sevimli mashg'ulotlarini
nomladilar: 1)
sport
(15%) 2)
kitoblar (12%) va san’at (12% - chizmachilik,
tikuvchilik, musiqa, raqs va boshqalar 4)
kompyuter o’yinlari,
dasturlash va h. (10%) 5)
turizm, sayohat (8%) va hayvonlar, o'simliklar (8%).
5. Respondentlarning
63%i quyidagi sabablarni keltirib, teatr, kino, ko‘rgazma, muzey, konsert
kabi madaniy-ko‘ngilochar joylarga bormasligini ta’kidlagan: mahallasida
bunday joylar yo‘q (32%), qiziqish yo‘q (12%), uyda ruxsat berilmaydi (4%) va
hokazo.
6. So‘rovda
qatnashgan yoshlarning ko’pchiligi mahallalarida quyidagi ob’ektlarni ko‘rish istagini bildirgan: 1)
Kutubxonalar / kovorking markazlari (17%) 2)
Sport zallari (16%) 3) Bolalar
va yoshlar uchun ko'ngilochar markazlar (16%) 4)
Sport O'YINLARI uchun joy (15%) 5) Teatr
/ kinoteatr va eko-parklar / mashq uchun ochiq zonalar – har biri 9%dan.
7.
So‘rov natijalari shuni ko‘rsatdiki,
respondentlarning 53%ining fikriga ko‘ra, mahallalarida sport bilan
shug'ullanish uchun sharoitlar yetarli emas, yana 18%ida sport inshootlari
mavjud, ammo sport anjomlari yo‘q ekanligini aytishgan.
8. Sport
uchun zarur shart-sharoitlar so'rovda ishtirok etgan yoshlarning faqat 19%i
yoki 1/5 qismida borligi bildirilgan.
9.
Respondentlarning 47%i o‘z mahallasida sport,
madaniy-ko‘ngilochar tadbirlar o‘tkazilmasligini ta’kidlagan.
Respondentlarning yana 12%i bunday tadbirlarni o'tkazish uchun tegishli
sharoitlar yo'qligini aytishgan. |
O‘zbekiston Yoshlar ishlari agentligi bilan hamkorlikda
o‘tkazilgan so‘rovda 36 047 nafar U-Report foydalanuvchilari qatnashdi. So‘rovdan
ko‘zlangan maqsad O‘zbekiston yoshlarining bo‘sh vaqtini o‘tkazish shakllari, istaklari, shuningdek,
mahallalarda bo‘sh vaqtni mazmunan sifatini oshirish uchun zarur infratuzilmaning mavjudligi o‘rganish uchun
7 yoshdan 35 yoshgacha bo‘lgan respondentlar tanlab olindi. Shunday qilib, ushbu
so'rovda qatnashganlar soni 31 100 dan ortiqni tashkil etdi.
Respondentlarning ko’pchiligi
Samarqand (12%) va Qashqadaryo (10%) viloyatlaridan, shuningdek,
Namangan, Toshkent va Farg‘ona viloyatlaridan (har bir viloyatda 8%dan) bo‘lgan. Eng kam
respondentlar Sirdaryo (3%), Navoiy va Buxoro (har biri 6%) viloyatlaridan qatnashgan.
Yosh bo'yicha,
so’rov ishtirokchlarini yarmidan
ko'pi
25 yoshdan 35 yoshgacha
bo'lgan respondentlar tashkil
etdi. So'rov
ishtirokchilarining uchdan bir qismi (33%) – 19-24 yosh guruhida. 15%i 7 yoshdan
18 yoshgacha bo'lgan respondentlar edi. Respondentlarning o'rtacha yoshi
25 yosh bo'ldi.
Respondentlarning deyarli to'rtdan biri (23%) o'qish, ishini ni tugatgandan so'ng
1-2 soat bo'sh vaqtlari borligini, respondentlarning 22%i esa 3-4 soat bo'sh
vaqtlari borligini ta'kidlagan. Respondentlarning 9% ida bir soatdan
kamroq vaqt qoladi. Shuni ta'kidlash kerakki, respondentlarning 13%i o'z ixtiyorida
butun kun bo'sh vaqtga ega.
Shu bilan birga, kun davomida bo’shman degan 25-35 yoshdagi respondentlarning soni xuddi shu variantni tanlagan yoshroq toifaga nisbatan ko’proq – 15%ni tashkil qiladi.
Hududiy jihatdan 1 soatdan kam bo‘sh vaqtim bor deganlar
ko’proq Toshkent shahri, Toshkent, Namangan, Andijon va Farg‘ona viloyatlari respondentlarida
ko‘uchradi – o‘rtacha 10%.
Bir kun bo‘sh
vaqtim bor, deb javob bergan
respondentlarning ko’pchiligi Surxondaryo,
Qashqadaryo, Sirdaryo viloyatlari va Qoraqalpog‘iston Respublikasida istiqomat
qiladi – o‘rtacha 15-16%.
Shuningdek, kuniga 5-6 soat bo‘sh vaqti bo‘lgan respondentlarning
o‘rtacha 18%i Navoiy, Jizzax va Buxoro viloyatlarida istiqomat qiladi.
|
|
1-2 soat |
3-4 soat |
5-6 soat |
Bir soatdan kam |
Boshqa |
Butun kun boshman |
Yarim kun deyarli
( 7-10 soatga yaqin) |
|
Andijon
viloyati |
22 |
23 |
14 |
10 |
6 |
13 |
11 |
|
Buxoro
viloyati |
22 |
21 |
18 |
9 |
5 |
12 |
13 |
|
Farg’ona
viloyati |
24 |
22 |
16 |
10 |
6 |
12 |
11 |
|
Jizzax
viloyati |
19 |
22 |
18 |
8 |
6 |
14 |
13 |
|
Namangan
viloyati |
24 |
21 |
15 |
10 |
6 |
14 |
12 |
|
Navoiy
viloyati |
20 |
24 |
19 |
9 |
6 |
11 |
13 |
|
Qashqadaryo
viloyati |
21 |
19 |
17 |
9 |
6 |
16 |
13 |
|
Qoraqalpog’iston
respublikasi |
22 |
20 |
16 |
7 |
5 |
15 |
15 |
|
Samarqand
viloyati |
23 |
21 |
16 |
9 |
6 |
13 |
12 |
|
Sirdaryo
viloyati |
20 |
23 |
16 |
8 |
5 |
15 |
12 |
|
Surxondaryo
viloyati |
22 |
20 |
16 |
7 |
5 |
16 |
13 |
|
Toshkent
shahri |
26 |
24 |
16 |
11 |
6 |
7 |
10 |
|
Toshkent
viloyati |
24 |
22 |
16 |
10 |
6 |
12 |
11 |
|
Xorazm
viloyati |
22 |
23 |
17 |
9 |
6 |
13 |
11 |
So‘rov natijalari shuni ko‘rsatdiki, respondentlarning 23%i bo‘sh
vaqtini uy yumushlari bilan, 21%i esa ijtimoiy tarmoqlarda o‘tkazadi. Video o'yinlar
o'ynaydigan, televizor tomosha qiladigan yoki radio tinglaydigan, ko'chada yoki
do'stlari bilan sayr qiladigan, shuningdek, ijodiy ish bilan shug'ullanadigan (yozadi,
chizadi, hunarmandchilik qiladi va tikadi) respondentlar taxminan bir xil
taqsimlangan (har biri 3%dan). Yoshlarning xuddi shunday ulushi (3%) bo'sh
vaqtlarida hech narsa qilmasliklarini ko'rsatdilar.
Respondentlarning 5%idan sport bilan shug'ullanadi va repetitorga boradi/uy vazifalarini
bajaradi. Shuningdek respondentlarning 13%i bo‘sh vaqtlarini
kitob o‘qish bilan o‘tkazadi.
"Boshqa" variantini tanlagan respondentlar
(9%) quyidagilarni ko'rsatdilar:
· Men soha uchun yangi
narsalarni o'rganishga harakat qilaman, masalan, AT
· Asosan, ishdan uyga
juda kech qaytganim uchun hech narsaga vaqtim yo‘q
· Bo'sh vaqtim yo'q:
bolalar va uy ishlariga g'amxo'rlik qilaman
· Men dehqonchilik, yer
bilan shug‘ullanaman
· Men kosmetologiya,
xizmat ko'rsatish sohasida o'qiyman
· Blog yuritish
· Men oilam bilan vaqt
o'tkazaman
· Onlayn biznesimni yuritaman
· Taksilik qilaman
· Universitetdagi shartnomamni
to‘lash uchun ishlayman va hokazo.
Yosh bo'yicha uy yumushlari bilan shug'ullanuvchilar boshqa yosh va dam
olish variantlari bilan solishtirganda 25-35 yosh guruhida ko'proq -
respondentlarning 29%i.
Eng ko’p kitob o'qish 7-18 yosh guruhida kuzatildi – 17%, shuningdek, boshqa yoshdagilarga qaraganda bu guruh darslar va o'qituvchilar bilan ko'proq band – 14%.
Hududiy kesimda eng ko‘p kitob Navoiy, Farg‘ona, Andijon va Buxoro viloyatlarida
(15 foiz) o‘qiladi.
Ijtimoiy tarmoqlardaman, deb javob bergan respondentlarning ko’pchiligi
Sirdaryo viloyatida istiqomat qiladi (24%).
Yotib, hordiq chiqarishni
yaxshi ko‘radiganlar, boshqa viloyatlarga qaraganda, Toshkentda - 12%,
shuningdek, video o‘yinlar o‘ynashni yaxshi ko‘radiganlar ham nisbatan –
5%.
Qoraqalpog‘iston (29%) va
Toshkent viloyati (26%) respondentlarining ko’pchiligi bo‘sh vaqtlarida uy
yumushlari bilan shug‘ullanadi.
|
|