|
|
|
|
So'rov Хalq ta'limi vazirligi (XTV) bilan birgalikda U–Report tomonidan
o'tkazildi.
So'rovning maqsadi: xalq ta'limi/maktablarda interaktiv davlat
xizmatlarini joriy etish zarurligini bilish. So'rov
geografiyasi: O'zbekistonning barcha
hududlari Ma'lumotlar
ishlatilishi: yoshlarning xalq
ta'limi sohasidagi onlayn davlat xizmatlariga bo'lgan ehtiyojlarini
tushunish. So'rov ishtirokchilarining soni: 9057 U-Report
foydalanuvchilari. |
SO’ROVNING ASOSIY NATIJALARI:
1. Respondentlarning 34%i interaktiv davlat xizmatlaridan foydalanmagan,
respondentlarning 30%i ushbu
xizmatlar haqida hech qanday tasavvurga ega emas
edi. (Bu savoldan keyin respondentlarga
interaktiv xizmatlar haqida ma'lumot berildi)
2.
So'rov natijalariga ko'ra,
so’rovnomada qatnashgan ayollarning 39%i interaktiv davlat
xizmatlari nima ekanligini bilishmaydi, erkaklar orasida esa bu ko'rsatkich
25% tashkil etdi. Davlat
xizmatlaridan foydalangan respondentlar orasida ham ancha gender farq
kuzatilmoqda: ayollarning 25%i ushbu xizmatdan foydalangan bir
paytda, bu ko’rsatkich erkaklar orasida 43% ni tashkil qildi. 3.
Respondentlarning
81% iga ko'ra, xalq ta'limi sohasiga
interaktiv davlat xizmatlarini joriy etish zarur. 4.
Respondentlar
maktablarda interaktiv davlat xizmatlaridan foydalanishni faollashtirish
uchun uchta eng muhim takliflarini bildirdirdilar:
1) maktabda texnik bazani ta'minlash (31%), 2) davlat xizmatlari uchun bepul
trafik qilish (22%), 3) maktablarda Wi-Fi zonasini o'rnatish (17%). 5.
Respondentlar
xalq ta'limi tizimida ko’rishni istagan eng ommabop interaktiv hizmatlar
variantlari quyidagilar: yuqoridagi barcha variantlar (40.5%), maktabga qabul
(13%), ota-onalarga psixologik maslahat va pedagogik yordam ko’rsatish (o'rtacha
4%). 6.
Respondentlarning
fikriga ko'ra, maktab interaktiv davlat xizmatlarini joriy etish zarur
bo'lgan eng mashhur platformalar: maxsus alohida sayt ( 29%), Telegram bot
(29%) va my.gov.uz sayti (20%). |
Xalq ta'limi vazirligi tomonidan tashkil etilgan so'rovda 9057 U-Reporterlar ishtirok etdilar. So'rovdan ko'zlangan maqsad yoshlarga xalq ta'limi sohasiga/maktablarda interaktiv davlat xizmatlarini joriy etish zarurligini bilish edi. Bu so’rovga maktab o'quvchilari, ularning ota-onalari, xalq ta'limi xodimlari, maktab ma'muriyati va o'qituvchilari saralab olindi. Shunday qilib, ushbu so'rovda 5670 ishtirokchilar qatnashdilar.
Eng ko'p respondentlar Toshkent shahriga
1160 (13.2%), Samarqand 925 (10.5%) va Farg'ona viloyatlariga 906 (10.3%)
to'g'ri keldi. Eng kam
respondentlar Sirdaryo 326 (3.7%) va Jizzax viloyatlaridan 343 (3.9%) ishtirok
etdi.
Jins nisbatida erkaklar barcha
respondentlarning 61.5%, ayollar esa 38.5% ni tashkil etdi. Toshkent shahrida respondentlar nisbati umumiy
namuna natijalaridan farq qiladi: erkaklar 51%, ayollar 49%. Respondentlarning
o'rtacha yoshi 25 yosh edi.
Respondentlarning faqat 36% interaktiv davlat xizmatlaridan
foydalanganligini, ayni paytgacha respondentlarning 34%i interaktiv
davlat xizmatlaridan foydalanmaganligini
aytdi. Ta'kidlash joizki, so'rov ishtirokchilarining deyarli 1/3 qismi
interaktiv davlat xizmatlarining nima ekanligini bilishmadi.
So'rov natijalariga ko'ra, ayollarning 39%i ushbu davlat xizmatlari nima ekanligini bilishmadi,
erkaklar orasida esa bu ko'rsatkich 25% tashkil etdi. Interaktiv
davlat xizmatlaridan foydalangan
respondentlar orasida jinsiy ustunlik kuzatilmoqda: ayollarning 25%i va erkaklarning
43%i.
Ushbu savoldan so'ng respondentlarga interaktiv davlat xizmatlari
haqida ma'lumot berildi.
|
Ma'lumot: Interaktiv davlat xizmatlari – bu uydan chiqmasdan davlat
organlarining Internet orqali xizmatidan foydalanish: saytlar, portallar,
davlat tashkilotlari botlari va boshqa platformalar. Masalan, onlayn STIR olish,
elektron raqamli imzo, bolalar bog'chasiga bolani joylash, turli xil xujjatlar olish,
ruxsatnomalar olish, onlayn kompaniyani ochish,
hisobotlarni yuborish va h. k. |
Respondentlarning 81%ning fikriga ko'ra, xalq ta'limi sohasiga interaktiv davlat
xizmatlarini joriy etish zarur. Ushbu g'oyaga qarshi respondentlarning faqat 11% chiqishdi, shulardan
top-4 hududlar: Toshkent
shahri (13%), Qoraqalpog'iston (12%), Farg'ona (11%) va Xorazm viloyatlari (9%).
Xalq ta'limi sohasida davlat xizmatlarini
joriy etish zarur deb hisoblagan respondentlarning 81%i orasida "Boshqa"
toifasini qayd etgan respondentlar – 38%, " Ota - onalar " – 22%, “O'quvchilar”
– 20%”, respondentlarning esa maktab ma'muriyatidan faqat 2%.
Respondentlar sonining farqlari tufayli bu tafovutlar kuzatilayotgan bo'lishi
mumkin.
Maktab interaktiv davlat xizmatlaridan
foydalanishni qanday faollashtirish mumkin degan savolga
eng ommabop 3 variantlar quyidagilar bo’ldi:
1) Maktabda
texnik bazani ta'minlash (31%)
2)
Davlat
xizmatlari uchun bepul trafik berish (22%)
3) Maktablarda
Wi-Fi hududlarini o'rnatish (17%)
Shunga o'xshash javoblarni 18
yoshgacha bo’lgan respondentlar ham berishdi.
1 Jadval. Maktabda / xalq
ta'limi sohasida qanday interaktiv davlat xizmatlarini ko'rishni xohlaysiz?
|
№ |
|
Barcha
respondentlar |
Ayollar |
Erkaklar |
|
1. |
Yuqoridagi barcha narsalar |
40,5 |
41,5 |
40 |
|
2. |
Boshqa |
21,9 |
20,8 |
22,6 |
|
3. |
Maktabga qabul |
13,3 |
13,1 |
13,4 |
|
4. |
Psixologik maslahat |
4,0 |
4,5 |
3,7 |
|
5. |
Ota-onalarga pedagogik yordam |
3,7 |
3,7 |
3,8 |
|
6. |
Shikoyat / Takliflar |
3,3 |
3,1 |
3,4 |
|
7. |
Huquqiy maslahat |
3,2 |
3,8 |
2,8 |
|
8. |
Maktab
o'quvchilari va o'qituvchilar uchun grantlar to'g'risida |
3,0 |
3,1 |
2,9 |
|
9. |
Sertifikat / hujjatlarni olish |
2,4 |
1,8 |
2,8 |
|
10. |
Sertifikatlar / tavsiyalar olish |
1,4 |
1,5 |
1,4 |
|
11. |
O'qituvchilar haqida ma'lumot |
1,3 |
1,4 |
1,3 |
|
12. |
Direktor qabuliga yozilish |
0,6 |
0,5 |
0,7 |
Respondentlarga
shuningdek, xalq ta'limi tizimida qanday
interaktiv davlat xizmatlarini ko'rishni xohlashlarini so'rashdi. Eng mashhur javoblar: yuqoridagi barcha (40.5%), maktabga qabul (13%) va psixologik maslahat (4%).
Respondentlar,
shuningdek, maktablarda interaktiv
davlat xizmatlari tizimiga kiritilishini hohlagan o’z variantlarini aytib
o’tdilar:
- bolaning ilmiy ish faoliyatini ko'rish
imkoniyati
- ota-onalarni birlashtiradigan guruh
- ota-onalarning savodxonligini oshirish
- diniy ta'lim
- oliy ta'lim muassasasiga kirish uchun
hujjatlarni taqdim etishning avtomatik tizimini joriy etish.
Shuningdek, respondentlarning fikriga ko'ra,
interaktiv xizmatlarni joriy etish tez-tez maktabga bora olmaydigan ota-onalarning
vaqtini tejashga yordam beradi va bundan tashqari, Davlat xizmatlari
ma'lumotlari Kuzatuv kengashlari (jamoatchilik nazorati) faoliyatida shaffoflik
va korrupsion xavflarni kamaytirishga xizmat qilishi mumkin.
So'rov natijalariga
ko'ra, respondentlar maktab interaktiv
davlat xizmatlarini yaxshiroq amalga oshirish uchun tanlagan eng mashhur
platformalar – maxsus alohida
sayt (29%), Telegram bot (29%), sayt my.gov.uz (20%) va XTV rasmiy
sayti (16%). Shu bilan birga,
boshqa ijtimoiy tarmoqlar (1.2%) va elektron pochta (1.4%) eng mashhur hisoblanadi.
Quyidagi jadvallarda keltirilgan ushbu savolga javoblarning jinsi va yoshi tahlili respondentlarning afzalliklarida sezilarli farq qilmadi.
Biroq, eng mashhur platformalarni tahlil qilishda respondentlarning
toifalari bo'yicha fikrlarning farqlari aniqlandi. Shunday qilib, maxsus alohida sayt "Ota –
onalar" va "Maktab ma'muriyati" dan ko'ra "Boshqalar"
(33%) va "O’quvchi” (30%) orasida ko'proq tanladilar
– 23%. Maktab ma'muriyati va ota-onalarning XTV rasmiy veb-saytidan interaktiv
davlat xizmatlarini joriy etish uchun platforma sifatida foydalanish haqidagi
fikrlari ham farq qildi: 24% va 15%. Bundan tashqari, O’quvchilar bilan
solishtirganda (12%) my.gov.uz (27%)
saytini ikki barobar ko'proq ota - onalar tanladilar.
Izoh: So'rovnomalar natijasida olingan ma'lumotlar
YUNISEFning fikri emas, reprezentativ hisoblanmaydi va U-Reportning ushbu so'rovida
ishtirok etgan respondentlarning fikrlarini aks ettiradi.
